|
NƯỚC MẮT TÊ GIÁC Ở NAM PHI - SỰ MÊ MUỘI ĐÁNG HỔ THẸN
Phùng Mỹ Trung - WEB ADMIN
Phần I: Chào Nam Phi, đất nước tươi đẹp
Phần II: Săn tê giác để bảo tồn nguồn gen
Phần III: Thả tê giác ở để bảo tồn nguồn gen
Phần IV: Nước mắt tê giác và tội ác của con người
Phần V: Sự mê muội đáng hổ thẹn
Phần cuối: Kinh nghiệm quý của Nam Phi
Phần 4: SỰ MÊ MUỘI ĐÁNG HỔ THẸN
Hiện nay, trên thị trường Việt Nam, giá mỗi lạng sừng tê giác khoảng 220.triệu đồng (giá khảo sát tháng 11/2013). Đây là một khoản tiền không nhỏ nhưng những người có tiền, thậm chí không có tiền đều muốn sở hữu bằng được – dù chỉ một mẩu sừng tê. Họ tin rằng, sừng tê giác có thể chữa những chứng bệnh nan y hay có tác dụng như tiên dược chốn phòng the… Nhưng công dụng của sừng tê giác có thật sự giá trị như lời đồn thổi ?
Suốt hành trình đi thực tế tại Nam Phi, có một điều luôn khiến trái tim tôi âm ỉ đó là sự hổ thẹn khi gần như hầu hết các đồng nghiệp đều hỏi tôi một câu hỏi: “Làm gì để người Việt Nam thôi buôn bán và sử dụng sừng tê giác ?” Tôi không đủ thẩm quyền để có thể đưa ra câu trả lời thỏa mãn những người Nam Phi đáng mến ấy. Nhưng, từ góc độ một nhà nghiên cứu đa dạng sinh học, tôi thực sự muốn chia sẻ những hiểu biết của mình về chiếc sừng tê giác một cách biện chứng, dựa trên cơ sở khoa học.
Trong sừng tê giác có gì?
Giống như những chiếc sừng của các loài động vật thuộc bộ Ngón chẵn Artiodactyla, nhưng chiếc sừng tê giác không phát triển từ xương, mà nó hình thành hoàn toàn từ các lớp biểu bì do quá trình keratin hóa. Keratin được tạo nên từ các phân tử protein, giống như những protein tạo ra móng tay, móng chân, tóc người… Loại protein này được gọi là alpha keratin, có trong móng, vuốt của tất cả các loài động vật có vú và các loài lông vũ như các loài chim.
|
|
|
Những thành phần khác có trong sừng tê giác đều có trong thức ăn của con người, bao gồm các chất phổ biến như carbone và nitrogen. Sự khác biệt về đồng vị hoặc hình thức của những thành phần cụ thể nêu trên trong sừng tê giác có thể được sử dụng đển nhận dạng loài cũng như nguồn gốc địa lý của chúng. Chủng loại các chất trong sừng của mỗi con tê giác phản ánh thành phần thức ăn của chúng. Điều này thay đổi tùy theo vị trí địa lý, khí hậu và các loài thực vật ở một khu vực mà loài tê giác phân bố.
Trong quá trình phát triển của con tê giác, chiếc sừng hình thành theo lớp. Các lớp này bao gồm những tế bào da chuyên biệt bị xâm nhập bởi keratin (hay còn gọi là quá trình keratin hóa) khiến chúng trở nên cứng hơn. Khi quá trình này xảy ra, các tế bào chết đi, dừng nhận dưỡng chất từ cơ thể tê giác. Do vậy, về bản chất, chiếc sừng đã chết, như lông, tóc và móng tay, móng chân con người. Các enzyme phân giải protein trong dạ dày (như pepsin) và ruột non (trypsin) của con người gần như không thể hòa tan keratin cứng hoặc chỉ tiêu hoá một lượng không đáng kể dù người sử dụng đã mài mịn trước khi dùng.
Tuy nhiên, hầu hết những xét nghiệm về công dụng của sừng tê giác đều không được tiến hành đúng tiêu chuẩn, cũng như không đảm bảo sự nghiêm ngặt đã được công nhận rộng rãi. Trên cơ sở đó, trên thế giới chưa có bằng chứng y học đáng tin cậy nào chứng minh được giá trị của sừng tê giác trong điều trị bệnh, đặc biệt là các bệnh hiểm nghèo.
|
|
|
Khi chia sẻ với chúng tôi Giám đốc khu bảo tồn Phinda Private Game Reserve đã cho biết: “Nếu chứng minh được sừng tê giác chữa được ung thư, các bạn có thể xây dựng trang trại nuôi nhốt ở Việt Nam để chúng tôi cung cấp giống tê giác cho các bạn nuôi và phát triển để lấy sừng chữa bệnh. Đừng mù quáng buôn bán, sử dụng sừng tê giác khi không chắc chắn về hiệu quả y dược của nó vì điều đó sẽ khiến những kẻ săn trộm thảm sát tê giác của chúng tôi để chặt sừng bán. Đó là một tội ác man rợ”.
Mới đây, một số nghiên cứu, chủ yếu được thực hiện tại Trung Quốc, cho rằng sừng tê giác có thể hạ sốt. Nhưng chính những nghiên cứu này cũng thừa nhận, các chất kháng viêm thông dụng có trong aspirin và thảo dược rẻ hơn và có hiệu quả hạ sốt cao hơn sừng tê giác rất nhiều.
Khủng hoảng niềm tin
Trong những năm gần đây, do môi trường không khí, nguồn nước bị ô nhiễm, nhiều thực phẩm bị nhiễm độc do bị bảo quản bởi hóa chất không rõ nguồn gốc… đã khiến con số bệnh nhân ung thư ở Việt Nam tăng bất thường. Nhiều bệnh nhân ung thư hoảng loạn vì không có những loại thuốc đặc trị chứng bệnh này và tâm lý “có bệnh thì vái tứ phương” khiến họ tìm đến những vị thuốc được đồn thổi có công dụng điều trị ung thư và mặc nhiên tin tưởng là tiên dược.
Niềm tin mù quáng ấy chính là mảnh đất tốt cho những kẻ trục lợi vô nhân tính kiếm bộn tiền. Và, sừng tê giác cũng không phải ngoại lệ. Sự khan hiếm của sừng tê giác là một trong những lý do khiến những công dụng ảo của “khối tế bào chết” này càng bị thổi phồng và lan truyền rất nhanh. Điều này đã khiến nhu cầu sử dụng sừng tê giác tăng vọt một cách đáng sợ đến mê muôi, đe dọa nghiêm trọng đến sự tồn tại của loài tê giác trên hành tinh này.
Mặt khác, có thể thông cảm được với những người có bệnh hiểm nghèo – họ muốn chạm tới sừng tê giác khi không còn phương cách nào để cứu mạng sống của chính mình hay người thân của mình. Nhưng, hãy nhớ rằng, lợi bất cập hại nếu ai đó mua phải chiếc sừng tê giác đã được tiêm thuốc độc – với chất thuốc kịch độc cô đông ngay sau khi được các chuyên gia bảo tồn Nam Phi khoan và bơm vào thân sừng. Khi công việc hoàn thành, các nhân viên bảo tồn đã đánh dấu sừng có thuốc độc bằng sơn màu đỏ để cảnh báo. Tuy nhiên, thật đáng sợ là vì khoản lợi nhuận khổng lồ, bọn buôn buôn lậu sừng tê giác thậm chí đã cạo bỏ phần màu sơn đỏ này để bán sừng kiếm lời. Khẩu ngữ “có bệnh thì vái tứ phương” có thể đúng khi xã hội còn trong thời kỳ mông muội, thiếu thông tin. Nhưng trong thời đại hiện nay, khi thông tin bùng nổ - mọi tin đồn đều có thể được kiểm chứng rõ ràng thì không nên mạo hiểm đánh cược tính mạng của mình chỉ vì thiếu hiểu biết.
|
