CÁ BƯỚM VẰN

Parachaetodon ocellatus (Cuvier, 1831)

Platax ocellatus Cuvier and Valenciennes, 1831

Chaetodon oligacanthus Bleeker, 1884

Tetragonoptrus oligacanthus Bleeker, 1865.

Họ: Cá bướm Chaetodontidae

Bộ: Cá vược Perciformes

Đặc điểm nhận dạng:

Thân cao, dẹp bên rõ rệt. Chiều cao thân bằng 71 - 81% chiều dài thân. Đầu to vừa, mõm tương đối nhọn. Toàn thân màu xám xanh có 5 đường vằn ngang kép (từng cặp đường nâu đen, xen giữa chúng là đường vàng): đường vằn thứ nhất từ đỉnh đầu chạy ngang giữa mắt xuống ức, đường thứ hai từ khởi điểm vây lưng ngang xuống gốc vây ngực đến sau gốc vây bụng, đường thứ ba từ giữa phần gai lưng xuống khởi điểm vây hậu môn, đường thứ tư rộng nhất từ đỉnh vây lưng tới đỉnh vây hậu môn, đường thứ năm từ rìa sau vây lưng qua cuống đuôi xuống rìa sau vây hậu môn. Giữa phần trên đường vằn thứ tư và cuống đuôi mỗi nơi có một vệt đen tròn lớn hơn mắt, riêng vệt ở bắp đuôi có viền trắng. Vây bụng màu trắng xám ở phía trước và sau.

Sinh học, sinh thái:

Sống ở rạn san hô, thường gặp từng đôi một ở mặt trong của bờ rạn. Hoạt động chủ yếu về ban ngày. Cá thể lớn nhất đạt 18 cm.

Phân bố:

Trong nước: Khánh Hòa.

Thế giới: Nhật Bản, Nam Trung Quốc, Ấn Độ, Ôxtrâylia, Niu Ghinê, Inđônêxia, Malaixia, Philippin.

Giá trị:

Ít có ý nghĩa thực phẩm do cá thể nhỏ, ít, thịt không ngon. Nhưng có thể nuôi trong các Aquarium làm cá cảnh bởi màu sắc của chúng rất đẹp.

Tình trạng:

Trước năm 1995, vẫn thường gặp ở Hòn Mun và các rạn san hô trong vịnh Nha Trang. Những năm gần đây trở nên hiếm, rất ít gặp. Nguyên nhân có thể là do săn bắt tích cực để bán cho các A quarium. Việc khai thác nguồn lợi thủy sản bằng chất nổ và hóa chất độc làm mất chỗ dựa cư trú và ô nhiễm môi trường đã làm suy giảm nguồn lợi.

Phân hạng: VU A1d B2b+3c

Biện pháp bảo vệ:

Phải được đưa vào danh sách các loài cần được bảo vệ của ngành Thủy sản. Cấm đánh bắt và buôn bán loài cá này để bán.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - phần động vật – trang 31.