ẾCH CÂY ORLOVI
RẮN CẠP NIA BẮC
Bungarus multicinctus Blyth,
1861
Bungarus semifasciatus Gunther,
1858
Bungarus caeruleus Stoliczka, 1870
Họ: Rắn hổ
Elapidae
Bộ: Có
vảy Squamata
Đặc điểm nhận
dạng:
Loài rắn độc có
kích thước nhỏ. Vảy môi trên 7 (công thức 2 - 2 - 3). Vảy môi dưới 7. Không có
vảy má. Vảy trước mắt 1. Vảy sau mắt 2. Vảy lưng trơn láng, nở rộng hình sáu
cạnh, có 15 hàng vảy. Vảy bụng 207 - 214 ở con đực, 206 - 227 ở con cái. Vảy
huyệt nguyên. Vảy dưới đuôi 45 - 52 cặp ở con đực, 43 - 65 cặp ở con cái. Đầu
hình bầu dục, hơi phân biệt với cổ. Mõm tròn tù. Mắt hơi nhỏ. Trước hàm trên có
1 răng nanh, 3 răng nhỏ. Chiều dài thân 1064 mm ở con đực và 923 ở con cái. Dài
đuôi 133mm ở con đực và 124 mm ở con cái. Mặt lưng màu đen có nhiều khoang trắng
ngang thân. Mỗi khoang trắng có độ rộng khoảng 1 - 2 vảy. Ở phần thân có 36 - 46
khoang trắng. Mặt bụng màu trắng không có đốm hoa văn.
Những đặc điểm khác biệt về hình thái giữa 3 loài rắn cạp nia Bungarus sp. như
sau:
Các
loài rắn cạp nia Bungarus sp. có đặc điểm màu sắc và hình thái khá giống
nhau nên việc phân biệt tương đối khó. Hơn nữa đây là các loài rắn có nọc độc
thần kinh, rất nguy hiểm, khi bị cắn nạn nhân rất đễ bị tử vong nếu không kịp
thời cứu chữa, nên việc thu mẫu và so sánh cũng rất nguy hiểm. Ba loài này được
phân biệt khác nhau dựa trên các vảy đầu, vảy sống lưng hình lục giác rất to,
với bề rộng khoảng trắng. Một đặc điểm khác để phân biệt giữa ba loài là dựa
trên khu vực phân bố để. Tuy nhiên vảy đầu và đuôi cũng không có quá khác biệt
nhiều.
1. Thân đen, với các khoang màu trắng, đầu có chữ V ngược trắng nhạt - Rắn cạp
nia sông hồng Bungarus slowinskii.
Nếu phần vảy đầu không có chữ
V -
Rắn cạp nia nam Bungarus candidus.
2. Số vòng trắng trên thân ít hơn 25 (khoảng màu trắng bằng hoặc nhỏ hơn so
với khoảng đen, khoảng từ 3 - 5 cái vảy trắng) - Rắn cạp nia nam Bungarus
candidus. Đặc trưng loài này là thân có từ 14 - 25 vòng trắng (xen lẫn vòng
đen). Hầu hết là 19 - 25. Tuy nhiên các công bố mới đây ở VQG Núi Chúa, Ninh
Thuận loài này chỉ 14 và 15 vòng trắng
Nếu số vòng trắng trên thân nhiều hơn - Rắn cạp nia
bắc Bungarus multicinctus.
3. Nếu số vòng trắng ở thân nhiều hơn 25 vòng, đôi khi số vòng trắng từ 36 - 40
cái, khoảng trắng hẹp hơn khoảng đen rất nhiều, chỉ cỡ 1.5 - 2 vảy và không có
chữ V trên đầu - Rắn cạp nia bắc Bungarus multicinctus.
Sinh học, sinh thái:
Sống ở độ cao thấp ở hầu khắp các tỉnh trung du, miền núi phía Bắc và các bụi
rậm ở các khu vực đồng bằng phía Bắc Việt Nam cho đến Nghệ An. Kiếm ăn đêm ở các
khe suối gần nương rẫy và rừng phục hồi. Thức ăn là những loài bò sát,
lưỡng cư sống trong khu vực phân bố. Ban ngày ngủ trong các hang, hốc ở các
bờ đất.
Loài rắn độc,
nọc độc thần kinh
và rất nguy hiểm cho con người, nhất là trẻ nhỏ.
Phân bố:
Trong nước:
Hầu khắp các tỉnh
phía Bắc Việt Nam Hòa Bình, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Tuyên Quang đến Thanh Hóa, Nghệ
An.
Nước ngoài:
Đài Loan, Trung
Quốc (bao gồm Hồng Kông, Hải Nam), Myanmar, Lào, Thái Lan.
Mô tả loài:
Nguyễn Quảng Trường, Phạm Thế Cường, Phùng Mỹ Trung - WebAdmin.