HƯƠU VÀNG

Cervus porcinus Zimmermann, 1777

Axis porcinus Zimmermann, 1780

Hyelaphus annamiticus Heude, 1888

Họ: Hươu nai Cervidae

Bộ: Ngón chẵn Artiodactyla

Đặc điểm nhận dạng:

Cỡ trung bình trong bộ Ngón chẵn, thân dài khoảng 1,3-1,5m. Trọng lượng 50 - 60 kg. Bộ lông ngắn mền, mầu vàng hung hay vàng xám. Lông ở lưng dài thô nhưng không tạo thành bờm. Sừng nhỏ, mảnh ngắn, có 2-3 nhánh (hai nhánh phụ, một nhánh chính) nhỏ hơn sừng Nai, nhưng lớn và dài hơn sừng hoẵng. Đế sừng ngắn hơn đế sừng Hoẵng.

Sinh học, sinh thái:

Thức ăn là cỏ lá cây ở những khu vực ẩm ướt ven các đầm lầy, sông suối. Sinh sản của Hươu vàng ở Việt Nam còn chưa được nghiên cứu, theo tài liệu ở nước ngoài: chúng động dục và ghép đôi vào tháng 9, 10. Thời gian có chửa 8 tháng. Mỗi năm đẻ một lứa, mỗi lứa đẻ 1 con. Chúng sinh sống trong rừng thưa ven các sình lầy, sông suối, ở độ cao không quá 1000m so với mặt biển. Hoạt động kiếm ăn ban đêm, ban ngày nghỉ ngơi trong các lùm cây lau sậy rậm rạp hay đầm mình trong bùn nước. Sống đàn 20 - 30 con, có thể lẫn lộn với đàn Nai cà tông hoặc Nai. Kẻ thù tự nhiên của chúng có thể bị các loài thú ăn thịt lớn tấn công gây hại.

Phân bố:

Trong nước: Kontum, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Đồng Nai.

Thế giới: Pakixtan, Nêpan, Xri Lanka, Trung Quốc, Mianma, Thái Lan, Cămpuchia.

Giá trị:

Loài thú quý hiếm. Có thể thuần dưỡng nuôi trong các trang trại, trong gia đình (giống như nuôi Hươu sao) lấy nhung, thịt, xương, da hoặc nuôi bán tự nhiên trong các khu du lịch sinh thái để làm cảnh, giáo dục thiên nhiên.

Tình trạng:

Hươu vàng phân bố hẹp trong một số khu vục ở những nơi có nguồn nước, sình lầy. Số lượng ít khoảng 200 - 300 con. Vùng sinh sống của chúng ngày càng bị thu hẹp dần do khai thác các vùng ẩm thấp làm nông nghiệp và xây dựng các hồ chứa nước.

Phân hạng: EN A1c,d B2a,b,c

Biện pháp bảo vệ:

Đã được đưa vào Sách đỏ Việt Nam (1992, 2000) ở bậc E và Danh lục đỏ IUCN (2000), Nghị đinh 18/HĐBT và Nghị định 32/2006/NĐ-CP cấm săn bắt và buôn bán. Hạn chế hoặc cấm khai thác các vùng rừng đang còn Hươu vàng sinh sống. Tổ chức nuôi trong các vườn thú, Vườn Quốc gia, tạo giống bảo tồn nguồn gen, tiến tới nuôi trong các hộ gia đình.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - phần động vật – trang 31.