BÁCH BỘ

Stemona tuberosa Lour.1934.

Họ: Bách bộ Stemonaceae

Bộ: Củ nâu Dioscoreales

Đặc điểm nhận dạng:

Dây leo, sống nhiều năm, có thân mảnh, nhẵn, dài đến 6-8m, ở gốc có nhiều rễ củ, nhiều nạc mọc thành chùm, 10-20 hoặc 30 củ (Củ ba mươi), có khi tới gần một trăm củ, dài 15-20cm, rộng 1,5-2cm. Lá mọc đối hay so le, giống lá Củ nâu, phiến lá hình tim,có khi thuôn dài nhưng đặc biệt có hệ gồm 10-12 gân ngang  nhỏ dày song song với các gân chính hình cung chạy dọc từ cuống lá đến ngọn lá.

Hoa mọc ở kẽ lá, gồm 1-2 hoa to ,cuống dài 2-4cm, mặt ngoài màu vàng lục, mặt trong màu đỏ tiá, có mùi thối; 4 nhị dài 4-5cm, chỉ nhị ngắn. Bao hoa gồm 4 phận, 4 nhụy giống nhau. Bầu hình nón, quả nặng có 4 hạt, ra hoa vào mùa hè. Quả nang chứa nhiều hạt.

Phân bố:

Cây mọc hoang nhiều ở vùng rừng núi nước ta: Hòa Bình, Phú Thọ, Bắc Giang,Thanh Hóa ....

Ngoài ra còn mọc ở Ấn độ, Trung Quốc, Nhật Bản,Austraylia, Malaysia... Ở Trung Quốc vị thuốc Bách bộ còn được khai thác từ các loài Stemona japonica, Stemona sessilifolia

Công dụng:

Dùng củ nhiều năm để dùng thuốc, Dịch chiết rễ bách bộ, alcaloid toàn phần và tuberostemonin đều có tác dụng giảm ho, long đờm rõ rệt. Dịch chiết rễ bách bộ 2/1 làm giảm hoạt động của giun đũa lợn, dung dịch tuberostemonin LG 0,15% làm liệt hoàn toàn và chết giun đũa lợn sau 3 giờ.