NẤM LƯỠI BÒ

Fistulina hepatica (Schaeff. ex Fr.) Fr.1821.

Boletus hepaticus Schaeff., 1774

Fistulina buglossoides Bull., 1790

Boletus hepaticus Vent., 1812

Hypodrys hepaticus (Schaeff.) Pers., 1825

Họ: Nấm lưỡi bò Fistulinaceae

Bộ: Nấm mỡ Agaricales

Đặc điểm nhận dạng:

Thể quả có hình dạng như lưỡi bò, trải ra theo hướng nằm ngang, dài từ 10 - 20 cm, rộng 3 - 8 cm, dày 8 - 9 mm, có màu nâu hơi đỏ và nhạt hơn ở trung tâm, nhớt hoặc không nhớt. Mép nấm thường mỏng, xẻ thuỳ hoặc không. Thịt nấm màu đỏ. Mặt dưới là những ống nhỏ tách rời nhau như bàn chải, lúc đầu màu hơi vàng, sau đó có sắc thái hồng; có vị hơi mặn hoặc chát, không có mùi, trở thành nâu khi bị dập nát, cuống ngắn đính vào giá thể gỗ, có màu đỏ nâu và lông tơ mịn màu trắng. Không có liệt bào. Đảm hình chuỳ, kích thước 20 - 30 x 4 - 6mm. Bào tử hình bầu dục đến gần hình cầu, kích thước 3 - 8 x 2 - 6mm, có màu hồng đến hồng tro.

Sinh học, sinh thái:

Nấm phát triển vào mùa hè, tuy nhiên ở Việt Nam rất hiếm. Chỉ gặp một đôi lần trên gỗ mục của các cây họ Dẻ Fagaceae (Castanopsis chinensis) ở một số nơi như Tam Đảo (Vĩnh Phúc), trên độ cao 900m.

Phân bố:

Trong nước: Vĩnh Phúc (Tam Đảo), Quảng Trị, Lâm Đồng.

Nước ngoài: Châu Á, Châu Âu, Châu úc, Nam Mỹ, Bắc Mỹ.

Giá trị:

Loài nấm quí. Theo Bi Zhishu, Zeng Guoyang and Li Taihui (1993) còn được dùng trong y học.

Tình trạng:

Nơi cư trú và bị chia cắt, bản thân loài hiếm gặp, hơn nữa rừng lại bị tàn phá. Do đó nguy cơ bị tiêu diệt.

Phân hạng: EN Ala +2c.

Biện pháp bảo vệ:

Đề nghị Vườn quốc gia Tam Đảo đưa loài Nấm lưỡi bò vào danh sách cần bảo vệ.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 522.