LAN HOÀNG THẢO PHA LÊ

Dendrobium crystallinum Reichb. f. 1868.

Dendrobium crystallinum var. ochroleucum Guillaum. 1940.

Họ: Phong lan Orchidaceae

Bộ: Phong lan Orchidales

Đặc điểm nhận dạng:

Lan phụ sinh. Thân dài 40 - 50 cm, hình trụ, dầy khoảng 0,5 cm, lóng dài 2 - 3 cm. Lá hình mác, đỉnh chia 2 thùy nhọn lệch, dài 8 - 10cm, rộng 1,8 - 2 cm. Cụm hoa bên, 2 - 3 hoa, mọc trên thân không còn lá. Lá bắc dài 1,2 cm. Lá đài và cánh hoa màu trắng. Hoa có đường kính 3 - 4 cm, cuống hoa và bầu dài 2,4 - 2,5 cm. Các lá đài hình mác nhọn, dài 2,7 - 2,8 cm, rộng 0,9 - 1 cm. Cằm dài khoảng 0,5 cm, đỉnh tròn. Cánh hoa hình mác nhọn, dài 2,8 - 3 cm, rộng 1 - 1,2 cm. Môi hình trứng, dài 2,7 - 2,8 cm, rộng 2,4 - 2,5 cm, màu trắng ở mép, giữa môi có 1 đốm lớn màu vàng lục, mép xẻ răng nhỏ. Cột cao 0,4 - 0,5 cm; răng cột tù. Nắp hình mũ cao, bề mặt phủ lông thô có màu trông giống như thủy tinh pha lê.

Sinh học và sinh thái:

Ra hoa vào tháng 5 - 6. Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc bám trên các cây gỗ lớn trong rừng, ở độ cao 200 - 1400 m.

Phân bố:

Trong nước: Quảng Trị, Gia Lai (Pleiku), Đắk Lắk, Lâm Đồng (Đà Lạt, Lang Bian, Bảo Lộc).

Thế giới: Trung Quốc, Mianma, Thái Lan, Lào, Campuchia.

Giá trị: Cây dùng làm cảnh vì có hoa đẹp, màu trắng hay hơi hồng, môi có đốm vàng lục.

Tình trạng:

Loài có khu phân bố và nơi cư trú chia cắt. Hiện đã bị suy giảm nghiêm trọng do khai thác để trồng, bán làm cây cảnh và chặt phá rừng hủy hoại nơi cư trú.

Phân hạng: EN B1+2e+3d.

Biện pháp bảo vệ:

Đề nghị xây dựng khu bảo tồn và nhân giống Lan trong các vườn quốc gia và di chuyển một lượng cây sống có thể của loài này về khu bảo tồn và chăm sóc.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 428.