LAN THANH ĐẠM HOÀNG HẠC

Coelogyne speciosa (Blume) Lindl. 1830.

Chelonanthera speciosa Blume, 1825.

Họ: Phong lan Orchidaceae

Bộ: Phong lan Orchidales

Đặc điểm nhận dạng:

Lan phụ sinh trên cây gỗ, bọng hình trứng ngược, dài 6,5 cm, rộng 2,5 cm. Lá 1 chiếc trên đỉnh bọng, hình trứng ngược - mác đến hình dải - mác, đỉnh nhọn, kích thước 30 - 32 x 7 - 7,5 cm. Cụm hoa rủ khi ra hoa, dài 9 - 27 cm, có 2 - 12 hoa, mọc trên các đốt xếp hình chữ chi, nở lần lượt. Lá đài giữa thuôn hay mác, đỉnh nhọn; lá đài bên thuôn hoặc hình trứng - mác, đỉnh xẻ hay nhọn, dài 5 cm, rộng 2 cm. Cánh hoa uốn ra ngoài nhiều hay ít, kích thước 5,2 - 5,6 x 2,5 - 3,3 cm. Môi màu vàng, phần dưới màu vàng chanh có sọc và bớt nâu, hiếm khi nâu tuyền, kích thước 5 x 3,5 cm; đỉnh môi rộng, chia 2 thùy hoặc hơi khía; cựa khá dài. Cột màu vàng chanh, có phần phụ hình cánh. Quả cắt ngang hình ba cạnh thuôn nhọn.

Sinh học và sinh thái:

Nở hoa tháng 12 - 1 (năm sau). Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc rải rác trong rừng ẩm (đôi khi trồng), ở độ cao 1400 - 1700 m.

Phân bố:

Trong nước: Lâm Đồng (Đà Lạt).

Thế giới: Malaixia.

Giá trị:

Nguồn gen quý hiếm của Việt Nam, có giá trị làm cảnh vì có hoa to và sắc màu đẹp; lá đài màu lục nhợt, môi dài 5 cm, màu vàng có sọc và đốm nâu, chót vàng rồi trắng.

Tình trạng:

Loài có nơi cư trú và khu phân bố rất hẹp. Hiện đã bị suy giảm nghiêm trọng do bị khai thác nhiều vì có hoa đẹp để làm cảnh và chặt phá rừng hủy hoại nơi cư trú.

Phân hạng: EN A1d, B1+2b,c,e.

Biện pháp bảo vệ:

Đề nghị xây dựng khu bảo tồn và nhân giống Lan trong các vườn quốc gia và di chuyển một lượng cây sống có thể của loài này về khu vực bảo tồn chăm sóc.