HOÈ BẮC BỘ

Sophora tonkinensis Gagnep. 1914.

Sophora subprostrata Chun & T. Chen, 1958.

Cephalostigmaton tonkinense (Gagnep.) Yakóvl. 1970.

Họ: Đậu Fabaceae

Bộ: Đậu Fabales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây bụi nhỏ, cao 1 - 2 m, phân cành, có lông. Lá kép lông chim lẻ, dài 10 - 20 cm, mỗi bên có 8 - 11 lá chét, cuống ngắn 1 - 1,5 mm, có lông. Phiến lá chét hình trứng hoặc hình trứng tròn dài, nhọn đầu, dài 1,5 - 2,5 cm, rộng 1 - 1,2 cm. Lá chét cuối cùng tương đối to hơn, mặt trên có lông thưa, mặt dưới phủ nhiều lông màu xám. Cụm hoa hình bông giả ở ngọn và đầu cành, dài tới 15 cm. Đài hình chuông, ít lông. Cánh hoa màu vàng trắng. Bầu có lông. Quả đậu, dài 2 - 5 cm, chứa 3 - 5 hạt.

Sinh học và Sinh thái:

Mùa hoa từ tháng 5 - 7, quả chín từ tháng 9 - 12. Tái sinh bằng hạt. Cây ưa sáng, chịu hạn gặp ở vùng núi đá vôi, các sườn đồi khô cằn, ở độ cao tới 1000 m.

Phân bố:

Trong nước: Hà Giang (Mèo Vạc), Cao Bằng (Hạ Lang, Trùng Khánh), Quảng Ninh (các đảo), Ninh Bình (Nho Quan), Đà Nẵng (Sơn Trà).

Thế giới: Trung Quốc (Vân Nam, Quý Châu, Quảng Đông).

Giá trị:

Nguồn gen hiếm. Rễ làm thuốc chữa sưng họng, sưng mộng răng, kiết lỵ, trị rắn cắn, trị ung thư.

Tình trạng:

Bị đe doạ do khu phân bố tuy rộng nhưng bị chia cắt, khu cư trú thường bị xâm hại và bị chặt phá, khai thác.

Phân hạng: VU B1+2e.

Biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá "bị đe doạ" (Bậc T). Khoanh nuôi khu bảo vệ ở các đảo Vịnh Hạ Long. Trồng giữ giống và tạo nguồn nguyên liệu làm thuốc.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 197.