SỮA LÁ CÒNG

Winchia calophylla (Wall.) A. DC. 1844

Alyxia calophylla Wall. 1829

Alyxia galaucescens G. Don, 1837

Winchia glaucescens (G. Don) Schum, 1895

Alstonia glaucescens Monachino, 1949

Họ: Trúc đào Apocynaceae

Bộ: Long đởm Gentianales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ cao 10 - 30 m, đường kính 0,5 m, cành nhẵn màu nâu đen khi khô. Lá mọc tập trung ở đầu cành, dài 8 - 13 cm, rộng 2,5 - 4 cm, dạng gần thuôn, nhẵn cả 2 mặt, mép lá cuộn về phía dưới rõ. Gân bên cấp I rất nhiều, thường vuông góc với trục gân chính, nổi rõ ở mặt dưới, hơi lõm ở mặt trên. Gân bên cấp II hình lưới mờ, đôi khi không thấy. Cụm hoa ở đầu cành, kiểu xim kép, dạng ngù; trục chính cụm hoa dài 5 - 6 cm, nhẵn. Lá bắc dài 1 - 1,5 mm, hình trứng dài, nhọn đầu, mặt ngoài nhẵn, mép có lông thưa. Cuống hoa dài 1,3 - 2 mm, gần nhẵn. Lá đài dài 1,5 - 2 mm, rộng 0,8 - 1,2 mm, dạng hình trứng dài, tù đầu, mặt ngoài nhẵn, mép có lông thưa, gốc đài không có tuyến. Tràng màu trắng. ống tràng dài 4 -  4,2 mm, nửa dưới ở mặt ngoài nhẵn, nửa trên có lông rõ, 1/2 ống tràng phía trên ở mặt trong có lông dày, 1/2 phía dưới nhẵn. Cánh tràng dài 3 - 3,5 mm, dạng hình lưỡi dài, lợp trái, có lông rõ cả 2 mặt. Chỉ nhị dài 0,2 -  0,3 mm, đính cách họng tràng 1 mm, nhẵn, gốc nhị có lông thưa; bao phấn dài 1 - 1,2 mm, gần hình mác, đáy tù, đầu nhọn, lưng bao phấn nhẵn, hai bao phấn không đều nhau. Không có đĩa. Bầu cao 0,7 - 1 mm, gồm hai lá noãn dính nhau, đỉnh bầu có lông thưa, đôi khi gần nhẵn; vòi nhụy dài 1,5 - 2 mm, hình trụ nhẵn; đầu nhụy dài 1 mm, nhẵn, tận cùng chẻ đôi. Quả gồm 2 đại, mỗi đại dài 15 - 30 cm, mặt ngoài nhẵn, đáy tù, đầu nhọn. Hạt hình bầu dục dài, có chùm lông ở cả đáy và đầu.

Sinh học, sinh thái:

Cây mọc trong các khu rừng thường xanh còn tốt, cây ưa sáng, ưa đất tốt. Tái sinh chồi tốt hơn tái sinh hạt.  Ra hoa tháng 3 - 5.

Phân bố:

Trong nước: Kontum, Gia Lai.

Thế giới: Ấn Độ, Nam Trung Quốc, Mianma, Thái Lan, Malaixia, Indônêxia

Giá trị: Nguồn gen quý, là loài duy nhất của chi Winchia.

Tình trạng:

Rừng nguyên sinh bị khai thác làm mất môi trường sống của loài, sẽ dẫn đến tình trạng bị đe doạ tuyệt chủng.

Phân hạng: VU A1c,d.

Biện pháp bảo vệ:

Ngăn chặn nạn phá rừng, khoanh vùng bảo vệ loài.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam 2007 - phần thực vật - trang 78.