KIỀN TÍM

Campestigma purpureum Pierre ex Cost., 1912

Họ: Thiên lý Asclepiadaceae

Bộ: Long đởm Gentianales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây leo thân gỗ, có mủ trắng. Lá hình trứng rộng, gốc hình tim, đỉnh có mũi nhọn; phiến 6 - 13,3 x 4 - 9,5 cm; cuống lá 4,5 - 12 cm. Cụm hoa xim, mảnh, ở nách lá, dạng tán, gồm 5 - 7 hoa, dài đến 6 cm; cuống cụm hoa rất mảnh, nhẵn, dài 2 cm; nụ hình trứng. Hoa cao 6 - 7 mm, màu tím. Đài có thùy hình trứng, dài 2 mm, tròn, có lông ở mép; có 5 tuyến ở gốc. Tràng hình bánh xe; ống 4 - 7 mm; thùy lớn, thuôn, tròn hay tù ở đỉnh. Tràng phụ kép. Hạt phấn tạo thành khối phấn và có sáp bao ngoài vách khối phấn; cơ quan truyền phấn mang 2 khối phấn hướng lên. Quả gồm 2 đại, mỗi đại, cỡ 20 - 25 cm x 6 - 8 mm, nhẵn, có khía, đầu quả đính vào nhau tạo thành vòng tròn khép kín. Hạt có lông mào dài 3 cm.

Sinh học, sinh thái:

Ven rừng, ven đường đi hoặc các khu vực rừng thứ sinh sau nương rẫy và trảng trống trong rừng ở độ cao dưới 400 m.

Phân bố:

Trong nước: Bà Rịa - Vũng Tàu (núi Dinh), An Giang (Châu Đốc).

Nước ngoài: Lào.

Giá trị:

Nguồn gen cần bảo vệ vì đây là loài duy nhất của chi Campestigma.

Tình trạng:

Khu phân bố loài hẹp, chính vì vậy loài có thể bị tuyệt chủng khi xâm phạm khu phân bố của chúng.

Phân hạng: EN B1+2b.

Biện pháp bảo vệ:

Khoanh khu vực có loài để tránh xâm phạm khu cư trú của loài. Cần di thực một số cá thể loài về trồng ở vướn thực vật để bảo tồn nguồn gen. Tăng cường các biện pháp cấm chặt phá ở các khu vực rừng có loài này phân bố.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam 2007 - phần thực vật - trang 99.