CHI LAN YÊN NGỰA ĐÀ LẠT
MỨC HOA CONG NGẮN
Holarrhena curtisii
King & Gamble, 1908
Holarrhena angustata
Pierre, 1894
Holarrhena crassifolia
Pierre, 1894
Holarrhena latifolia
Ridl., 1911
Holarrhena pulcherrima
Ridl., 1911
Họ: Trúc đào Apocynaceae
Bộ:
Long đởm Gentianales
Đặc điểm nhận dạng:
Cây nhỡ hay cây to, cao 10 - 15-m, đường kính thân có thể đến 40-cm. Cành non
hơi dẹt, có lông tơ; cành già tròn nhẵn, màu nâu nhạt, có nốt sần nhỏ màu trắng
và những sẹo lá do lá rụng để lại nhất là ở đoạn cuối cành. Lá mọc đối, có cuống
rất ngắn hoặc gần như không cuống, hình trứng hoặc hình bầu dục, dài 12 - 15-cm,
rộng 6 - 8-cm, gốc lá hơi thuôn hoặc tròn, đầu tù hoặc nhọn, dễ rụng, mép nguyên,
cả hai mặt có màu xanh lục nhạt, mặt dưới có lông nhỏ rất mịn và gân nổi rõ.
Cụm hoa mọc ở kẽ lá hay đầu cành thành xim ngù, dài 5 - 10-cm, có lông mịn; lá
bắc nhỏ; hoa màu trắng rất thơm, đài 5 răng rất hẹp, có lông ở lưng; tràng 5
cánh tròn đầu, ống tràng dài 1cm, hơi thắt ở họng; nhị 5 đính gần phía gốc ống
tràng, chỉ nhị có lông, bao phấn hẹp; vòi nhụy hơi dày. Quả là hai đại
hẹp, dài 15 - 30 cm, rộng 6 - 7 mm, cong, vỏ ngoài màu nâu đen có những chấm
trắng; hạt nhiều, thuôn, đáy tròn, màu nâu nhạt, có chùm lông mịn màu hơi hung
hung. Toàn cây có nhựa mủ trắng.
Sinh học, sinh thái:
Cây mọc trong các khu rừng thường xanh ở độ cao trung bình, đôi khi gặp ở các
khu vực đất trống sau nương rẫy. cây ưa sáng, chịu được nhiều kiểu đất, kể cả
đất bạc màu. Tái sinh chồi rất khỏe, tái sinh hạt rất tốt vì hạt có thể nhờ gió
phát tán bay đi rất xa . Mùa hoa tháng 4 - 6; mùa quả tháng 7 - 9.
Phân bố:
Trong nước: Mọc ở vùng núi thấp và trung du,
thuộc các tỉnh từ Tây Ninh, Bình Dương, Đồng Nai, Lâm Đồng dọc theo miền Trung
đến các tỉnh giáp biên giới Trung Quốc như Cao Bằng, Quảng Ninh, Lạng Sơn. Độ
cao phân bố dưới 600m.
Nước ngoài: Campuchia, Lào, Malaya, Thái Lan
Công dụng
Gỗ khá tốt, được dùng đóng đồ mộc cao cấp. Người dân dùng điều trị lỵ amip và
tiêu chảy bằng vỏ thân, hạt, alcaloid toàn phần hoặc conessin. Cây có dáng đẹp,
hoa đẹp có thể được trồng làm cảnh ở công viên hay đường phố.
Mô tả loài:
Trần Hợp, Phùng Mỹ Trung, Phạm Văn Thế - Webadmin.