LAN HOÀNG THẢO LONG TU

Dendrobium longicornu Lindl. 1830.

Họ: Phong lan Orchidaceae

Bộ: Phong lan Orchidales

Đặc điểm nhận dạng:

Lan phụ sinh. Thân dài 30 - 35 cm, hình trụ, dầy 0,4 - 0,5 cm, lóng dài 2,8 - 3 cm. Lá hình mác, đỉnh 2 thùy tù lệch, dài 5 - 8 cm, rộng 1 - 1,5 cm. Cụm hoa bên, 1 - 3 hoa. Lá bắc hình mác, dài khoảng 0,6 cm. Hoa màu trắng sau ngả sang vàng nhạt, đường kính 3 - 3,5 cm, cuống hoa và bầu dài 3 - 3,5 cm. Các lá đài hình mác, đỉnh nhọn, dài 2 - 2,5 cm, rộng 0,8 - 1 cm. Cằm hình cựa dài, đỉnh tù, dài 2,5 - 3 cm. Cánh hoa hình mác, đỉnh nhọn, gốc thót, dài 1,8 - 2 cm, rộng 0,8 - 1 cm. Môi hình quạt, 3 thùy, dài 2,8 - 3 cm, rộng khoảng 2,5 cm, ở giữa có 3 đường sống màu da cam, tách ra hình ngón xoè ở phần đỉnh; thùy bên hình bán nguyệt; thùy giữa có mép xẻ răng sâu không đều, dọc gân phủ lông ngắn. Cột màu trắng, cao khoảng 0,5 cm, răng cột nhọn. Nắp màu trắng, nhẵn.

Sinh học và sinh thái:

Ra hoa vào tháng 9 - 10. Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc bám trên các cây gỗ lớn trong rừng thưa, ở độ cao 1200 - 2200 m.

Phân bố:

Trong nước: Lào Cai (Sapa), Cao Bằng, Vĩnh Phúc (Tam Đảo), Lâm Đồng (Đà Lạt, Lang Bian).

Thế giới: Ấn Độ, Trung Quốc.

Giá trị:

Cây dùng trị bệnh thương tổn đến tân dịch, miệng khô phiền khát, bị hư nhiệt sau khi khỏi bệnh. Cây làm cảnh vì có hoa đẹp, màu trắng sau ngả sang vàng nhạt, cựa dài, môi vàng có sọc và các đường sống nổi màu da cam đẹp.

Tình trạng:

Loài có khu phân bố và nơi cư trú chia cắt. Hiện đã bị suy giảm nghiêm trọng do khai thác để trồng, bán chủ yếu làm cây cảnh, đôi khi làm thuốc và chặt phá rừng hủy hoại nơi cư trú.

Phân hạng: EN B1+2e+3d.

Biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá "hiếm" (Bậc R). Đề nghị xây dựng khu bảo tồn và nhân giống Lan trong vườn quốc gia và di chuyển một lượng cây sống có thể của loài này về khu bảo tồn và chăm sóc.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 436.