SƯNG ĐUÔI

Semecarpus caudatus Pierre, 1898

Họ: Đào lộn hột Anacardiaceae

Bộ: Cam Rutales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ thường xanh, cao 15 - 17 m, đường kính 25 - 30 cm. Cành non đường kính 0,3 - 0,5 cm, phủ lông tơ ngắn thưa, màu nâu đỏ. Vỏ màu trắng xám, nhẵn, có vân nứt dọc. Lá đơn, mọc cách, tập trung ở đầu cành, hình lưỡi mác dạng trứng ngược hay hình bầu dục dài, lúc khô màu nâu, dài 18 - 50 cm, rộng 8 - 16 cm, chất da, đầu có mũi nhọn hay ngắn, gốc tròn hay gần hình tim, mép nguyên, nhẵn, gân bên có 25 - 27 đôi, tạo với gân chính một góc khoảng 600, gân gấp 3 hình mạng lưới, nổi rõ cả 2 mặt. Cuống lá dài 0,8cm hay gần không cuống.

Cụm hoa đực thường ở đầu cành, dài 10 - 15 cm, mang những lông tuyến thưa, dựng đứng, màu trắng nhạt có cuống lá dài. Cánh đài dài 0,1 cm, nhẵn, mép có tuyến. Cánh tràng hình lưỡi mác dài 0,25 cm, nhẵn. Triền nhỏ, phủ lông rậm ở giữa. Cụm quả ngắn hơn lá, dài 18 cm, chia nhánh gần gốc, quả hạch khi chín màu vàng, không cuống, dạng trứng, rất lệch, dài 2 cm, rộng 1,6 cm, để quả bọc lấy 1/3 quả phía dưới, có sọc, mép lượn sóng, vỏ quả dày, ngoài có sọc, bóng, vỏ trong mỏng. Hạt lệch.

Sinh học, sinh thái:

Cây thuộc loài cây ưa sáng chịu được hoàn cảnh đất đai khô cằn, khí hậu khắc nghiệt 1 mùa khô kéo dài trong năm nhưng vẫn không rụng lá. Cây mọc rải rác không thành quần thụ, có mặt trong tổ thành cây đứng của rừng thưa, hỗn giao. Trên (đất xám) phát dục từ Huyền vũ độ cao 900m (so với mặt biển). Mùa hoa thàng 3 - 4. Mùa quả tháng 6 - 7.

Phân bố:

Loài đặc hữu Việt Nam, cây mọc chủ yếu ở các tỉnh miền Nam nước ta từ Lâm Đồng, Đồng Nai đếnTây Ninh, đã đưa ra trồng làm cảnh ở Vườn Bách thảo Hà Nội.

Công dụng:

Gỗ xấu ít được sử dụng. Cây độc, các bộ phận của cây như vỏ, quả, lá gây dị ứng làm sưng phồng da. Vỏ quả cho một loại nhựa màu đen nhạt có thể chế biến thành một loại dầu sơn tốt.

Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 34.