PƠ LANG HOA TRẮNG

Bombax anceps Pierre, 1888

Bombax insigne subsp. anceps (Pierre) Prain, 1893

Gossampinus anceps (Pierre) Bakh., 1924

Salmalia anceps (Pierre) Stearn, 1955

Họ: Gạo Bombacaceae

Bộ: Bông Malvales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ lớn, cao đến 40m, rụng lá mùa khô cao 15 - 20 cm, đường kính 20 - 35 cm thân thẳng có gai, cành ngang mọc vòng, cành non không gai. Vỏ thân màu xám nhạt có nhiều gai và vết gai rụng, nhiều vết cành lõm và u lồi, thịt vỏ màu vàng trắng, xốp; lá kép chân vịt, tập trung ở đầu cành có cuống dài 4,4 - 10 cm, nhẵn có 4 - 7 lá hình bầu dục, hình trứng thuôn hoặc hình mác rộng, nhắn, dài 8 - 16 cm, rộng 4 - 7 cm, đỉnh nhọn góc tròn, có 10 - 15 đôi gân bên màu trắng xanh. Hoa cụm 2 - 4 chiếc có các vết lá gần đầu cành, có gai. Hoa lớn màu trắng, cuống hoa mập, dài 1,5 - 1,8 cm có lá bắc. Nụ hoa hình quả đào đỉnh nhọn dài 5 - 9 cm. Cánh đài 5 hợp nhau phần lớn ở phía dưới thành kính chuông phía trên là 5 thùy hình tam giác rộng. Khi hoa nở đài thường rách ở đỉnh, mặt ngoài nhẵn, màu xanh lục, mặt trong có lông. Cánh tràng 5 hình trứng ngược dài 7 cm, gốc thu hẹp dần cho tới họng, có lông mịn. Nhị 250 - 300 cái hợp lại thành 5 bó, các bó dính nhau phía dưới thành bẹ ngắn, chỉ nhị nhẵn, bầu hình nón dài 1,2 - 1,4 cm, có lông, vòi nhẵn, dài vượt quá nhị, núm nhụy xẻ 5 quả nang hình bầu dục dài 10 cm, nhiểu hạt nhiều sợi bông ngắn màu trắng.

Sinh học, sinh thái:

Cây thuộc loài cây ưa sáng, thường mọc trên nương rẫy ven đường, bìa rừng, quanh làng bản, ra hoa trước khi ra lá. Mùa hoa tháng 2 - 4. Mùa quả tháng 5 - 7.

Phân bố:

Trong nước: Cây mọc ở Gia Lai, Kontum, Đắc Lắc, Phú yên, Khánh Hoà, Bình Dương, Lâm Đồng, Tây Ninh, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Kiên Giang.

Nước ngoài: Campuchia, Jawa, Lào, Đảo Sunda Nhỏ, Malaya, Myanmar, Sumatera, Thái Lan.

Công dụng:

Gỗ nhẹ, thô, xấu, màu trắng, dễ bị mối mọt, thường làm cây bóng mát nương dẫy, ven đường, có thể làm cây trồng ở công viên. Quả cho sợi bông để nhồi gối nệm.

Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 78.