NẤM TÁN ĐỘC TRẮNG

Amanita verna (Bull. ex Fr.) Pers. ex Witt., 1783

Agaricus bulbosus F. Vernus Bull., 1780

Amanita virosa Secr., 1833

Amanita verna (Bull.) Lam., 1783

Họ: Nấm tán Amanitaceae

Bộ: Nấm mỡ Agaricales

Đặc điểm nhận dạng:

Mũ nấm màu trắng, gần tâm hơi có màu nâu đất thó, khi non có hình trứng nhọn đầu đến dạng chuông, khi già trải phẳng dạng tán, hơi nhớt khi trời ẩm, đường kính từ 5,5 - 8,5 cm. Thịt nấm màu trắng có mùi dịu. Phiến tự do, màu trắng. Cuống ở giữa, màu trắng, lúc non đặc, sau rỗng, dài 4 - 9 cm, rộng 10 - 20 mm. Bao riêng màu trắng, sát vào cuống, mỏng, dai. Bao chung màu trắng dạng màng, mỏng, có dạng đài điển hình. Bào tử màu trắng, hình bầu dục hoặc trái xoan đến gần hình cầu, kích thước 8 - 9,5 x5 - 6 mm, nhẵn, trong suốt, có dạng tinh bột. Đảm dạng chuỳ, cỡ 33 - 45 x7 - 8 mm, không màu, không có liệt bào.

Sinh học, sinh thái:

Nấm thường mọc thành đám, trên đất, trên bãi cỏ tháng 4 - 9, ở những nơi có nhiều ánh sáng.

Phân bố:

Trong nước: Yên Bái (Trạm Tấu), Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Phú Thọ, Hải Dương, Lâm Đồng.

Nước ngoài: Châu á, Châu Âu, Bắc Mỹ.

Giá trị:

Loài nấm độc, đã gây ra những vụ độc chết người. Gần đây ở các tỉnh Cao Bằng, Yên Bái, Phú Thọ, Hải Dương, đặc biệt ở Yên Bái có trường hợp cả gia đình chết. Tuy nhiên đây lại là một trong những đối tượng được y học chú ý để tìm nguồn thuốc chữa những bệnh nan y từ các độc tố của chúng.

Tình trạng:

Nơi cư trú ngày càng bị thu hẹp, nên môi trường sống ngày càng bị giới hạn, số lượng cá thể ngày càng ít, rất có nguy cơ bị tiêu diệt.

Phân hạng: VU A1a,c

Biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá "hiếm" (Bậc R). Nhân dân vùng nông thôn và miền núi cần được hướng dẫn để không thu hái nhầm lẫn.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam 2007 - phần thực vật - trang 457.