VỌNG CÁCH
VỌNG CÁCH
Premna corymbosa
Rottl. ex Willd., 1771
Premna serratifolia L., 1771
Cornutia
corymbosa
Burm.f., 1768
Gumira abbreviata
(Miq.) Kuntze,1891
Gumira attenuata
(R.Br.) Kuntze, 1891
Họ: Cỏ roi ngựa Verbenaceae
Bộ: Hoa môi Lamiales
Đặc
điểm nhận dạng:
Vọng cách là loại
cây gỗ nhỏ (tiểu mộc), cao 2 - 7m, có nhiều cành, đôi khi mọc dựa vào cây khác
như cây leo. Cành non có hình 4 cạnh, phủ lông mịn, đôi khi có gai, nhất là ở
các mấu, về sau nhẵn, màu nâu đỏ, có rãnh và lỗ bì. Lá mỏng hình dáng thay đổi,
khi thì hình trứng, khi thì hình hơi bầu dục, đầu lá tù hoặc hơi nhọn, phía
cuống hơi hình tròn, dài từ 10 - 16 cm, rộng 5 - 6 cm, có khi tới 10 cm hay hơn;
mép lá nguyên hay hơi khía tai bèo. Hoa mọc thành ngù ở đầu cành, với nhiều bông
nhỏ, màu trắng hoặc xanh lục nhạt, có lông mịn; lá bắc có hình lá, rất bé. Quả
hình trứng, màu đen nhạt, to bằng hạt đậu, xù xì, ở đầu hơi hõm, trong có 4
ngăn, mỗi ngăn chứa một hạt. Toàn thân cây có mùi thơm dễ chịu, lá cũng có mùi
thơm hơi hắc, rễ có vị hăng đắng, mùi thơm.
Sinh học, sinh
thái:
Cây ưa sáng, mọc
hoang khắp nơi ở nước ta. Hoa tháng 1 - 3. Cây ưa đất thoát nước và chịu nhiều
kiểu đất khác nhau kể cả đất nhiễm phèn.
Phân bố:
Trong nước: Mọc
hầu khắp tác tỉnh từ Lạng sơn đến Cà Mau ở độ cao dưới 600m
Nước ngoài: Lào,
Campuchia. Còn thấy mọc ở Mangat, Ấn Độ, Indonesia, Philipin và Châu Úc
Công dụng:
Thành phần hóa
học: Lá có tinh dầu, Vỏ thân chứa alkaloid (premnin, ganiarin). Thân có 3 hợp
chất: ethylp-hydroxycinnamate (PS1), 4-hydroxy 3-methoxy benzaldehyde (PS2) và
4-hydroxy benzaldehyde (PS3). Lá vọng cách chữa lỵ, thông tiểu tiện, giúp tăng
cường tiêu hóa. Rễ vọng cách chữa đau bụng, ăn uống không tiêu, chữa sốt. lá
thường được thu hái quanh năm, có nơi dùng cả vỏ thân, rễ hái về rửa sạch, phơi
hay sấy khô hoặc sao vàng để dùng.
Mô tà loài:
Trần Hợp, Phạm Văn Thế, Trịnh Ngọc Bon, Phùng Mỹ Trung - WebAdmin.