NHÀU

Morinda citrifolia L., 1753

Morinda ligulata Blanco, 1845

Morinda macrophylla Desf., 1829

Morinda mudia Buch.- Ham., 1822

Morinda multiflora Roxb., 1824

Morinda teysmanniana Miq., 1857

Họ: Cà phê Rubiaceae

Bộ: Long đởm Gentianales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây nhỡ hay cây gỗ, hoàn toàn nhẵn. Lá hình bầu dục rộng, ít khi bầu dục thuôn, có góc ở gốc, có mũi nhọn ngắn hoặc nhọn tù ở chóp, dài 12 - 30cm, rộng 6 - 15cm; bóng loáng, dạng màng. Hoa trắng, hợp thành dầu, đường kính 2 - 4cm. Quả nạc, gồm nhiều quả mọng nhỏ, màu vànglục nhạt, bóng, dính với nhau, chứa mỗi cái 2 hạch có 1 hạt. Hạt có phôi nhũ cứng.

Sinh học, sinh thái:

Thường gặp mọc hoang ở nhiều nơi, cũng thường được trồng. Có thể thu hái các bộ phận của cây quanh năm, rễ thường được sử dụng nhiều nhất, phơi hay sấy khô, các bộ phận khác dùng tươi.

Phân bố:

Trong nước: Mọc ở hầu khắp các tỉnh ở độ cao đưới 800m và cũng được trồng ở khắp nơi để lấy quả làm thuốc.

Nước ngoài: Loài của châu Á nhiệt đới và châu Úc, có phân bố ở Trung Quốc, Ấn Độ.

Công dụng:

Rễ nhàu được dùng chữa cao huyết áp, chữa nhức mỏi tay chân và đau lưng, sài, uốn ván. Nhân dân thường dùng rễ để nhuộm đỏ vải, lụa. Lá nhàu dùng chữa lỵ, ỉa chảy, cảm sốt và nấu canh ăn cho bổ. Dùng ngoài giã đắp làm lành vết thương, vết loét làm chóng lên da non. Dịch lá được dùng đắp trị bệnh, viêm khớp gây đau nhức. Vỏ nấu nước dùng cho phụ nữ sau khi sinh uống bổ, quả nhàu chấm với muối ăn làm rễ tiêu hóa, còn dùng làm thuốc điều kinh, trị băng huyết, bạch đới. Quả nướng chín ăn chữa kiết lỵ, ho hen, cảm, dùng tốt cho người bị bệnh đái đường và phù thũng. Liều dùng: Rễ cây 30 - 40g, lá 8 - 10 g.

Tài liệu dẫn: Cây thuốc Việt Nam - Võ văn Chi - Trang 862.