LAN HOÀNG THẢO LONG NHÃN

Dendrobium fimbriatum Hook. 1823.

Dendrobium fimbriatum var. oculatum Hook. 1845;

Dendrobium vagans Gagnep. 1950.

Họ: Phong lan Orchidaceae

Bộ: Phong lan Orchidales

Đặc điểm nhận dạng:

Lan phụ sinh. Thân dài tới 90 cm, hình trụ, dầy 0,7 - 0,8 cm, lóng dài 3 - 4 cm. Lá hình mác rộng, đỉnh nhọn, dài 10 - 13 cm, rộng 2 - 3 cm. Cụm hoa bên ở sát đỉnh thân, dài 15 - 18 cm, nhiều hoa, mọc trên thân còn lá. Lá bắc dài khoảng 0,5 cm. Hoa màu vàng, đường kính 4,5 - 5 cm, cuống hoa và bầu dài khoảng 3 cm. Các lá đài hình bầu dục, đỉnh tù, dài 3 - 3,5 cm, rộng 1,2 - 1,3 cm. Cằm ngắn, đỉnh tròn, dài khoảng 0,6 cm. Cánh hoa hình trứng, mép xẻ răng nhỏ, dài 3 - 4 cm, rộng 1,5 - 1,6 cm. Môi màu vàng, hình gần tròn, dài 3 - 3,2 cm, rộng 3,3 - 3,5 cm; mép xẻ răng sâu hoặc có diềm tua phân nhánh, ở giữa có một đốm lớn màu tím đỏ. Cột cao khoảng 0,5 cm, răng cột tù. Nắp hình mũ cao, nhẵn.

Sinh học và sinh thái:

Ra hoa vào tháng 3 - 7. Tái sinh bằng chồi và hạt. Mọc bám trên các cây gỗ lớn trong rừng thưa, ở độ cao 200 - 1400 m.

Phân bố:

Trong nước: Lào Cai (Sapa), Cao Bằng, Bắc Kạn (Ba Bể), Nghệ An (Vinh), Lâm Đồng (Đà Lạt, Braian, Di Linh), Cà Mâu.

Thế giới: Ấn Độ, Nêpan, Butan, Trung Quốc, Mianma, Thái Lan, Lào, Malaixia.

Giá trị:

Cây dùng chữa ho khan, đau lưng gối mỏi, thiểu năng sinh dục. Cây làm cảnh vì có hoa to, thơm và đẹp, màu vàng cam với môi xẻ tua, giữa môi có một đốm lớn màu tím - đỏ rất đẹp.

Tình trạng:

Loài có khu phân bố và nơi cư trú chia cắt. Hiện đã bị suy giảm nghiêm trọng do khai thác để trồng, bán chủ yếu làm cây cảnh, đôi khi làm thuốc và chặt phá rừng hủy hoại nơi cư trú.

Phân hạng: VU B1+2e+3d.

Biện pháp bảo vệ:

Đề nghị xây dựng khu bảo tồn và nhân giống Lan trong các vườn quốc gia và di chuyển một lượng cây sống có thể của loài này về khu bảo tồn và chăm sóc.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 433.