SẤU TÍA

Sandoricum indicum Cav., 1788

Sandoricum koetjape (Burm.f.) Merr., 1912

Melia koetjape Burm.f., 1768

Azedarach edule Noronha, 1790

Sandoricum glaberrimum Hassk., 1855

Họ: Xoan Meliaceae

Bộ: Cam Rutales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ lớn, rụng lá, cao 20 - 30 m, đường kính 30 - 80 cm. Tán dày, màu xanh thẫm, gốc có bạnh lớn. Vỏ màu xám nâu, nháp, thịt màu đỏ. Cành non phủ lông mềm. Lá kép 3 lá nhỏ, dài 30 - 40 cm, cuống chung dài 20 - 25 cm, lá nhỏ hình trứng rộng hay hình mác, gốc tù hay tròn, đỉnh hơi nhọn. Gân bên 10 đôi. Cụm hoa chùm gồm nhiều xim mang 20 hoa. Cánh đài hợp có lông, 5 răng tròn. Cánh tràng 5, thuôn, ngoài có lông, đỉnh lõm. Nhị 10, hợp thành ống, bao phấn hình trái xoan, đỉnh nhọn, triền nhẵn. Bầu hơi phồng, vòi hình trụ, núm 5 răng; quả hạch hình cầu, có lông, đường kính 5 - 6 cm, màu vàng đậm.

Sinh học, sinh thái:

Cây mọc trong các khu rừng nửa rụng lá hay rừng thứ sinh. Cây ưa sáng, sinh trưởng nhanh. Hoa tháng 2. Quả tháng 5.

Phân bố:

Trong nước: Cây mọc ở Gia Lai, Kontum, Phú Yên, Khánh Hòa, Đồng Nai.

Nước ngoài: Borneo, Jawa, Đảo Sunda, Malaya, Maluku, New Guinea, Philippines, Sulawesi, Sumatera.

Công dụng:

Lõi gỗ màu nâu hồng rất đẹp, dác màu xám hồng, nặng trung bình. Tỷ trọng 0,55. Lực uốn tĩnh 820kg/cm², lực đập xung kích 0,200 kg/m/cm², lực kéo thẳng góc 20kg/cm², lực tách ngang 11 - 17kg/cm². Hệ số co rút 0,24 - 0,32. Dùng làm guốc, bút chì, gỗ ván lạng, gỗ xây dựng.

Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 519.