CƠI

Pterocarya tonkinensis (Franch.) Dode, 1929

Pterocarya stenoptera var. tonkinensis Franch., 1898

Họ: Hồ đào Juglandaceae

Bộ: Hồ đào Juglandales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ cao 20 - 25 m, đường kính 50 - 70 cm. Vỏ màu nâu có vết sẫm. Lá kép lông chim, 3 - 6 đôi lá nhỏ mọc đối hay gần đối, mép lá có răng cưa nhỏ, đuôi hơi lệch. Lá phía dưới dài 3 - 4 cm, rộng 1,5 cm, lá phía trên dài 17 cm, rộng 6 cm, mặt dưới ít có lông. Cụm hoa bông đuôi sóc, nhiều hoa. Lá bắc nhỏ không phát triển có thể nhìn thấy rõ ở gốc hoa. Bao hoa phân thuỳ ở bên. Bầu 2, tròn, rồi kéo ra thành cánh về phía đỉnh. Quả tập trung dài tới 45 cm. Quả có 2 cánh.

Sinh học, sinh thái:

Cây ưa đất ẩm, ưa đất cát hoặc pha cát, hay mọc ở ven sông suối trên những bãi nổi hoặc những vùng đất xung tích, chịu được ngập nước khi lũ lụt; tái sinh hạt và chồi đều mạnh. Cây rụng lá hoàn toàn vào tháng 11 - 12, ra lá non vào tháng 2 - 3 và cũng là lúc ra hoa. Quả chín tháng 4 - 5.

Phân bố:

Trong nước: Cây mọc rộng rãi ở các tỉnh miền Bắc, như Nghệ An, Quảng Ninh, Hòa Bình, Vĩnh Phú, Sơn La... và phân bố ở Lâm Đồng (Suối vàng).

Nước ngoài: Trung Quốc, Lào.

Công dụng:

Gỗ có giác lõi phân biệt. Gỗ màu trắng xám hồng, mềm, thớ thô, nhẹ, tỷ trọng 0,370. Lực kéo ngang thớ 15kg/cm²; lực nén dọc thớ 234kg/cm²; oằn 0,579kg/cm². Gỗ xấu, dễ bị mối mọt, thường để làm cột nhà hoặc đóng đồ thông thường.

Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 418.