MAI CÁNH LÕM

Gomphia serrata (Gaertner) Kanis., 1864

Campylospermum abbreviatum Tiegh., 1878

Campylospermum angustifolium (Vahl) Tiegh., 1937

Campylospermum beccarianum (Bartel) Tiegh.

Họ: Mai vàng Ochnaceae

Bộ: Mai vàng Ochnales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ cao 7 - 15m, đường kính 25cm, phân cành nhành nhiều. Lá đơn, mọc cách, phiến lá hình trái xoan, đầu nhọn hay có mũi nhọn (đôi khi tù), gốc lá nhọn, dài 6 - 20cm, rộng 2 - 6cm, mép lá có răng ở 1/3 hoặc 1/2 phía đầu lá. Cuống lá dài 2,5 - 7,5cm. Lá kèm nhỏ, dài 3 - 4mm, rộng 1 - 2mm, sớm rụng. Hoa lưỡng tính mọc cụm ở nách lá, dài 5 - 10cm, phân nhánh. Hoa có cuống khá dài, có đốt. Cánh đài 5 rời, xếp lợp, hình bầu dục hoặc trái xoan, đôi khi hình trứng, đầu nhọn hoặc tù, dài 4 - 7mm, rộng 2,5 - 4mm. Cánh tràng 5 màu vàng hoặc trắng hình bầu dục ngược hoặc hình thìa, đầu tù hoặc vát, dài 4 - 8mm, rộng 2,5 - 5mm. Nhị 10, bao phấn màu vàng. Bầu có nhiều tâm bì, vòi dài 3 - 5mm. Quả kép gồm 1 - 5 hạch nhỏ đính trên một đế chung, đường kính 5mm, cuống dài tới 1cm. Loài này rất giống với loài Mai vàng Ochna integerrima, nhưng khác ở phần cánh lõm và nhụy, nhị.

Sinh học, sinh thái:

Cây khá phổ biến ở những vùng thấp và cao trung bình, Cây ưa sáng, mọc tự nhiên trong rừng nguyên sinh hoặc rừng thứ sinh ở vùng thấp. Hoa nở vào dịp tết giống như cây mai vàng Ochna integerrima.

Phân bố:

Trong nước: Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Gia Lai, Lâm Đồng, Đồng Nai, Tây Ninh.

Thế giới: Cambodia, Lào, Thái Lan, Malaysia. Ngoài ra còn có ở Indonesia, Philippin, Trung Quốc (đảo Hải Nam) trong các rừng ẩm đất bằng

Công dụng:

Gỗ màu nâu đỏ hay đỏ nhạt, thường chỉ dùng trong xây dựng địa phương, đóng đồ dùng thông thường. Ở một số vùng, nhựa cây được dùng để chữa đau, nhức răng.

Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 837.