MÀ CA

Buchanania reticulata Hance, 1877

Họ: Đào lộn hột Anacardiaceae

Bộ: Cam Rutales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ nhỏ, chiều cao trung bình 10m, đường kính gốc 25 - 30cm, cành non cong queo, phân cành thấp, phủ lông màu gỉ sắt, khi già nhẵn. Lá đơn, mọc cách, phiến lá dày cứng, hình trái xoan thuôn hay hình bầu dục ngược, đầu lá tròn có khía lõm. Gốc lá hình nêm rộng. Gân giữa nổi rõ, gân bên 15 - 20 đôi, gân nhỏ làm thành mạng lưới, nổi rõ ở mặt trên. Hoa hợp thành chùm, dài bằng hoặc dài hơn lá, phủ đầy lông màu gỉ sắt, phân nhánh nhiều, ngắn mang ít hoa. Hoa không cuống hoặc có cuống lá rất ngắn. Cánh đài tròn, mép có lông. Cánh tràng thuôn, có gân khá rõ. Đĩa mật lớn, dạng tuyến. Nhị 10, chỉ nhị dài gấp 2 lần bao phấn, bao phấn không hình mác. Bầu có lông; quả hạch, hình bán cầu, phủ lông mềm màu đỏ. Lá mầm dày.

Sinh học, sinh thái:

Cây chịu hạn ở các khu rừng khô hạn và mọc trong rừng thưa, nửa rụng lá, vùng núi đá thành phần phổ biến của rừng thưa khô, rừng khộp ở độ cao dưới 10 - 600m, trên đất có độ dày trung bình. Loài thực vật thuộc họ Đào lộn hột Anacardiaceae Hoa tháng 4 - 6. Quả tháng 9 - 11.

Phân bố:

Trong nược: Loài này mọc ở các tỉnh Tây Nguyên, Đắc Lắc và trong vùng rừng thưa vùng thấp Nam Trung bộ như Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh Hòa. Các tỉnh miền đông: Đồng Nai, Tây Ninh, Bà rịa - Vũng Tàu...

Nước ngoài: Lào, Campuchia, Thái Lan. 

Công dụng:

Gỗ nhỏ, nhưng khá tốt, cứng giòn, thớ gỗ không mịn, màu thẫm thường dùng trong xây dựng nhà cửa, đóng đồ dùng gia đình. Hạt cho tinh dầu rất tốt.

Tài liệu dẫn: Cây gỗ kinh tế - Trần Hợp, Nguyễn Bội Quỳnh - trang 812.