DƠI CHÂN ĐỆM THỊT- LOÀI THÚ NHỎ NHẤT Ở VIỆT NAM
Vũ Long - Viện sinh học nhiệt đới phía Nam.
Nếu các loài thú ở Việt Nam tổ chức cuộc thi xem loài nào có kích thước cơ thể nhỏ nhất thì chắc loài Dơi chân đệm thịt sẽ đoạt chức quán quân, vì khó có loài thú quốc tịch Việt Nam nào được tạo hóa ban cho một cơ thể nhỏ bé như loài Dơi chân đệm thịt.
Loài Dơi chân đệm thịt có tên khoa học là Tylonycteris pachypus (Temminck, 1840). Loài dơi này thuộc giống Tylonycteris, họ Dơi muỗi Vespertilionidae, bộ Dơi Chiroptera. Đây là loài dơi rất nhỏ, thường có trọng lượng không quá 2g). Đặc biệt, loài dơi này có sọ rất dẹp và mảnh. Hộp sọ của chúng không dày quá 2,5mm, giữ kỷ lục hộp sỏ nhỏ trong số các loài thú Việt Nam. Ngón và bàn chân loài này có mang đệm thịt dẹt nên có tên gọi là Dơi chân đẹp thịt. Dơi chân đệm thịt có khả năng bay lượn và định vị bằng sóng siêu âm rất tốt. Tần số sóng siêu âm mà loài này sử dụng vào khoảng 60kHz. Do kích thước cơ thể khá nhỏ, nên thức ăn chính của Dơi chân đệm thịt là các loài côn trùng nhỏ như muỗi, mối...
Loài này phân bố từ Tây Nam Ấn Độ, tới miền nam Trung Quốc, Đông Dương, Malacca, Andaman, Great Sunda và quần đảo Philippine. Tại Việt Nam, các nhà khoa học đã được ghi nhận loài dơi này ở nhiều địa phương như: từ Lai Châu, Lào Cai, tỉnh Kon Tum, Nghệ An, Lâm Đồng, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đồng Nai...
Ban ngày, trong khi các loài dơi to lớn hơn phải chật vật đi tìm những hang độn, tán cây hay hốc cây để treo ngược ngủ ngày, Dơi chân đệm thịt lại an nhàn chui vào các ống tre để nghỉ. Nhờ kích thước cơ thể nhỏ và cái sọ thuộc hàng “siêu dẹp”, Dơi chân đệm thịt có thể chui vừa các khe mọt trên các ống tre nứa lồ ô trong rừng. Ngoài ra, nhờ những cấu trúc đệm thịt chai cứng trên ngón cái và bàn chân, loài Dơi này có thể mò mẫm len lỏi vào các khe trên ống tre mà không lo bị những cạnh tre sắc nhọn cắt chảyy máu. Dơi chân đệm thịt thường ngủ chung thành từng nhóm nhỏ khoảng năm bảy con.Nhờ ngôi nhà ống tre “độc nhất vô nhị”, cả gia gia đình dơi luôn an toàn trước những loài thú săn mồi như mèo rừng, chồn, rắn... vốn luôn coi thịt dơi là một món ăn khoái khẩu.
Khi mặt trời vừa lặn, Dơi chân đệm thịt bay rời bỏ ngôi nhà ống tre ấm áp để bay đi kiếm mồi. Thức ăn ưa thích của chúng là các loài côn trùng nhỏ như muỗi, mối, thiêu thân... Nhờ kỹ năng bắt côn trùng cực kỳ điêu luyện, mỗi đêm một chú Dơi chân đệm thịt sẽ tiêu thụ một lượng côn trùng bằng 3/4 trọng lượng cơ thể của mình.
|
|
|
|
Loài dơi chân đệm thịt Tylonycteris pachypus, hiện tại đang nắm giữ kỷ lục về loài thú nhỏ bé nhất Việt Nam - Ảnh Vũ Long |
|
|
|
|
|
Dơi chân đệm thịt không to hơn ngón tay cái là mấy - Ảnh Vũ Long
|
|
|
|
|
|
Gương mặt của loài Dơi chân đệm thịt thuộc hàng “đẹp trai” trong gia đình các loài dơi - Ảnh Vũ Long |
|
|