CÀ ỔI NHỎ

Castanopsis carlesii (Hemsl.) Hayata, 1917.

Quercus carlesii Hemsl. 1899.

Castanopsis carlesii (Hemsl.) Chun, 1927, comb. superfl.

Họ: Giẻ Fagaceae

Bộ: Giẻ Fagales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ trung bình, thường xanh, cao 15 - 20 m, đường kính 30 - 35 cm. Lá hình trứng hay hình bầu dục thuôn, cỡ 6 - 8 x 2 - 3 cm, khi non có vảy màu nâu đỏ ở mặt dưới, chóp lá thành mũi nhọn, gốc lá hình nêm hoặc gần tròn; mép gần như nguyên hoặc hơi xẻ răng cưa ở phía ngọn; gân bên 9 - 12 đôi, cong ở gần mép; cuống lá dài 5 - 8 mm. Cụm hoa đơn tính, dạng đuôi sóc. Gié đực phân nhánh hoặc không; hoa đực có bao hoa hình chuông xẻ 6 thuỳ, có nhụy lép, nhị 12. Gié cái mọc riêng lẻ, dài 7 - 10 cm; hoa cái có bao hoa, có nhị lép. Đấu không cuống, hình bầu dục hay gần hình cầu, đường kính 1 - 1,5 cm, mặt ngoài có vảy xếp thành 6 - 7 vòng; đấu thường chứa 1 hạch. Hạch (hạt) tròn - cạnh góc, đường kính 1 - 1,3 cm, có lông hay không.

Sinh học và sinh thái:

Cây gỗ chịu bóng, mọc trong rừng nhiệt đới thường xanh cây lá rộng, trên đất nhiều mùn, giầu dinh dưỡng, ở độ cao 700 - 1300 m.

Phân bố:

Trong nước: Nghệ An (Quế Phong, Quỳ Châu).

Thế giới: Trung Quốc (Vân Nam).

Giá trị:

Gỗ cứng và tốt, dùng trong xây dựng, đóng đồ gia dụng. Hạt ăn được.

Tình trạng:

Loài có khu phân bố hẹp, ở Việt Nam mới gặp ở 2 điểm Quế Phong và Quỳ Châu (tỉnh Nghệ An). Loài bị khai thác nhiều.

Phân hạng: VU A1c,d.

Biện pháp bảo vệ:

Không chặt đốn những cây trưởng thành còn sót lại ở các điểm phân bố.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 198.