|
LUÂN THUỲ
LUÂN THUỲ
Spirolobium
cambodianum
Baill. 1889.
Holarrhena pauciflora Ridl.
Họ: Trúc đào
Apocynaceae
Bộ: Long đởm Gentianales
Đặc điểm nhận dạng:
Cây bụi thấp 0,5 - 1m, cành có rãnh
dọc ngắn, màu nâu bạc khi khô.
Lá mọc đối, đôi khi 2 lá hơi lệch nhau, dạng thuôn, đầu nhọn, góc gần nhọn,
nhưng phần góc to hơn phần ngọn, nhẵn cả 2 mặt, dài 3
- 10cm, rộng 1 - 3cm. Gân
lbên cấp I chếch, chạy ra sát mép, 5 - 8 đôi, mảnh khảnh, lồi ở dưới, hơi lõm ở
trên.
Gân lá bên cấp II hình mạng lưới mờ ở cả 2 mặt. Cuống lá dài 1
- 2mm, góc lá
có tuyến nâu. Cụm hoa ở nách hay gần tận cùng, kiểu xim 2 ngả ít hoa, cuống cụm
hoa dài 1 - 1,2cm. Lá bắc rất nhỏ, dài 3mm, có lông ở mép, nhọn đầu. Cuống hoa
dài 7 - 10mm, gần nhẵn. Lá đài hình tam giác dài, dài 4 - 6mm, rộng 0,6
- 1mm, nhọn
đầu, ngoài gần nhẵn, mép có lông, gốc đài có nhiều tuyến. Nụ hoa nhọn. ống tràng
dài 15mm phình to ở gần 1/2 ống tràng phía dưới, nhẵn cả 2 mặt; cánh tràng dài
13mm, dạng mũi mác ngắn, nhọn đầu, nhẵn cả 2 mặt. Nhị đính ở 1/2 ống tràng phía
dưới.
Chỉ nhị rất ngắn, gốc nhị có lông thưa. Bao phấn dài 3
- 3,1mm, hình mũi giáo,
lưng ngắn có 2 càng ngắn. Đĩa biến dạng thành 2 vảy rất nhỏ, nhẵn. Bầu trên gồm
2 lá noãn, chỉ nhụy dài 5 - 6mm, có lông rõ, đầu nhụy tù, nhẵn. Quả 2 đại choãi
ra, không nằm ngang, mỗi phân quả dài 8 - 13cm, rộng 0,3
- 0,4cm, mặt ngoài nhẵn,
nhưng có rãnh dọc, nhọn đầu, tạo thành mỏ ngắn, phần gốc nhỏ nhưng không tạo
thành cuống riêng; đài tồn tại lúc chín. Hạt hình trứng dài, dẹp, nhẵn, đầu có
chùm lông dài 2,5 - 3cm.
Sinh học, sinh thái:
Mùa
hoa tháng 6 - 7. Mọc trong rừng ngập
mặn ven biển.
Phân bố:
Trong nước: Ninh Thuận, Bình Phước,
Tp. Hồ Chí Minh, Kiên Giang (Phú Quốc).
Thế giới: Thái Lan, Lào, Campuchia,
Indonesia.
Giá trị:
Nguồn gen quý, là loài duy nhất của
chi Spirolobium.
Tình trạng:
Rừng ngập mặn bị phá, cải tạo vùng
đất ven biển để trồng cây nông nghiệp làm thu hẹp nơi cư trú.
Phân hạng:
VU
B1+2b,c.
Biện pháp bảo vệ:
Ngăn chặn nạn phá rừng, khoanh vùng
bảo vệ loài.
Tài liệu dẫn:
Sách đỏ Việt Nam 2007 trang 71. |
|