TRAI CÓC TRÒN

Lamprotula nodulosa (Wood, 1815)

Quadrula nodulosa, Simpson, 1914.

Họ: Trai cóc Amblemidae

Bộ: Trai Unionoida

Đặc điểm nhận dạng:

Trai cỡ trung bình, vỏ gần tròn, lòng lõm sâu vào vùng bản lề. Vỏ dày, vùng đỉnh phồng to. Cạnh trước thẳng, cạnh bụng cong đều, cạnh sau gần tròn, cạnh lưng vồng cao. Mặt ngoài vỏ có nhiều mấu lồi tròn, nhẵn, rải đều khắp mặt vỏ hoặc chập lại thành gờ lõm. Vùng lưng có 10 - 12 gờ lồi xiên. Mặt vỏ màu nâu đen, xà cừ màu trắng bóng, ánh xanh.

Sinh học, sinh thái:

Sống trong lớp bùn bề mặt của đáy sông vùng núi.

Phân bố:

Trong nước: Cao Bằng (sông Bằng).

Thế giới: Trung Quốc (Hoa Trung).

Giá trị:

Chủ yếu dùng làm thực phẩm, vỏ dày làm khuy, khảm xà cừ.

Tình trạng:

Là loài phân bố hẹp và đang bị khai thác nhiều. Trước năm 1975, gặp phổ biến trong sông Bằng. Từ 1990 tới nay, lượng khai thác hàng năm tăng cao, làm giảm số lượng rõ rệt, có thể tới 20%. Kết quả điều tra năm 1999 - 2001 tại sông Bằng (khu vực thị xã Cao Bằng) cho thấy vào mùa nước cạn, hàng ngày có khoảng hơn một chục người dân mò trai cóc tròn. Trong một buổi, mỗi người có thể khai thác 1 - 2 kg. Mật độ trai cóc tròn chỉ khoảng 1 - 3 con/m², diện tích phân bố và khu cư trú giảm nhiều so với trước đây.

Phân hạng: VU B2a,b,e + 3d.

Biện pháp bảo vệ:

Đã được đưa vào Sách Đỏ Việt Nam và danh sách các loài cần được bảo vệ của ngành Thuỷ sản từ trước 1996. Kiến nghị: hạn chế khai thác loài Trai cóc tròn, bảo vệ và phục hồi chất lượng nước sông Bằng khu vực thị xã Cao Bằng. Hạn chế khai thác cát trên sông Bằng. Nghiên cứu bổ sung số lượng bằng biện pháp nuôi nhân tạo.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - phần động vật – trang - 55