SỒI ĐÁ TUYÊN QUANG

Lithocarpus bonnetii (Hickel & A. Camus) A. Camus, 1931.

Pasania bonnetii Hickel & A. Camus, 1921.

Họ: Giẻ Fagaceae

Bộ: Giẻ Fagales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ trung bình đến to, cao 20 - 25(30) m, đường kính tới 90 cm, rụng lá trong mùa khô. Cành non có lông tơ màu vàng. Lá rất to, hình bầu dục hay hình trứng ngược, cỡ 25 - 35 x 10 - 15 cm, mặt đươi màu bạc, có lông, chóp lá tù hay thành mũi ngắn, gốc lá gần tròn; mép nguyên và hơi lượn sóng; gân bên 14 - 15 đôi, cong và gần như vấn hợp ở gần mép; cuống lá dài 1 - 1,5 cm, có lông màu vàng. Cụm hoa phân nhánh, đơn tính hoặc lưỡng tính. Hoa đực đơn độc hoặc thành bó, có bao hoa hình chuông xẻ 6 thuỳ, có nhụy lép; nhị 12; chỉ nhị khá rõ; bao phấn rất ngắn, đính lưng; trung đới không nhọn đầu. Gié cái (khi mang quả) dài 8 - 10 cm; hoa cái mọc đơn độc hoặc chụm thành bó 3 - 7 hoa, có bao hoa khá phát triển, có 10 - 12 nhị lép thoái hoá hoặc đôi khi có bao phấn; bầu 3 ô; vòi nhụy hình nón hay hình trụ; núm nhụy hình chấm nhỏ. Đấu không cuống, hình chén, cao 12 mm, rộng 16 - 17 mm, mặt ngoài có nhiều vảy nhỏ thưa; đấu cao bằng 2/3 hạch. Hạch (hạt) gần tròn, cao 13 - 16 mm, đường kính 15 - 18 mm.

Sinh học và sinh thái:

Ra hoa tháng 2 - 3, có quả tháng 8 - 10. Cây ưa sáng, mọc rải rác trong rừng nguyên sinh, rừng thứ sinh, trên đất nhiều cát và dễ thoát nước, ở độ cao 300 - 500 m.

Phân bố:

Trong nước: Yên Bái, Tuyên Quang (Chiêm Hoá), Thanh Hoá, Nghệ An, Hà Tĩnh, Lâm Đồng (Bảo Lộc).

Thế giới: Chưa có dẫn liệu.

Giá trị:

Gỗ dùng trong xây dựng và đóng đồ gia dụng.

Tình trạng:

Loài đặc hữu của Việt Nam, có khu phân bố chia cắt, nơi cư trú bị xâm hại do việc chặt phá rừng và khai thác lấy gỗ.

Phân hạng: VU A1c,d.

Biện pháp bảo vệ:

Không chặt đốn các cây trưởng thành còn sót lại ở các điểm phân bố trên.