THỔ HOÀNG LIÊN LÙN
THỔ HOÀNG LIÊN LÙN
Thalictrum ichangense
Lecoyer ex Oliv.
1885.
Họ: Mao lương Ranunculaceae
Bộ: Mao lương Ranunculales
Đặc điểm nhận dạng:
Cây thảo, sống nhiều
năm, cao 15 - 40 cm. Thân rễ ngắn, bộ rễ chùm phát triển. Lá kép, thường gồm 3
lá chét; cuống lá chung dài 5 - 15 cm hoặc hơn; lá chét có cuống mảnh; phiến
hình thuôn hay gần hình trứng, cỡ 1 - 2 x 0,4 - 1cm, mỏng, mép khía răng nông
không rõ ràng. Cụm hoa dạng xim tán, mọc ở ngọn hoặc nách lá. Hoa nhỏ, màu
trắng, đường kính 0,8 cm; đài 4, không có cánh hoa; nhiều nhị, dài 4 - 5 mm;
trên 10 lá noãn (12 - 16). Quả bế, hình thoi nhỏ, có 6 cạnh.
Sinh học và sinh thái:
Mùa hoa tháng 5, quả
tháng 6 - 8. Hạt nhỏ, phát tán gần; cây con quan sát được vào tháng 3 - 5. Cây
ưa ẩm và chịu bóng; thường gồm một số cá thể mọc gần nhau, bám vào các vách đá
dưới tán rừng kín, thuộc vùng núi cao, ở độ cao từ 1.500 - 1.800 m.
Phân bố:
Trong nước: Lào Cai
(Sapa: núi Hàm Rồng, Ô Quí Hồ và xã Sa Pả).
Thế giới: Trung Quốc,
Triều Tiên.
Giá trị:
Là nguồn gen hiếm đối
với Việt Nam. Toàn bộ thân rễ và rễ dùng làm thuốc thanh nhiệt, chữa phong tê
thấp, lở miệng và đau mắt.
Tình trạng:
Sapa (tỉnh Lào Cai) là
điểm phân bố duy nhất đã biết ở Việt Nam hiện nay. Tổng diện tích nơi sống không
quá 10km2, trong đó điểm mọc ở Ô Quý Hồ bị đe doạ cao bởi nạn phá rừng; có nguy
cơ bị tuyệt chủng nếu không có biện pháp bảo vệ triệt để.
Phân hạng: CR B1 + 2
b,c.
Biện pháp bảo vệ:
Bảo vệ nguyên trạng
vùng vách đá đỉnh núi Hàm Rồng. Không chặt phá và trồng tống quán sủ vào điểm có
Thổ hoàng liên lùn ở Ô Quý Hồ. Đã từng thu thập về trồng ở vườn Trại thuốc trại
Sapa (Viện Dược liệu) nhưng chưa thành công. Cần tiếp tục nghiên cứu thêm.
Tài liệu dẫn:
Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 312. |