DẺ QUẢ TRÒN

Lithocarpus sphaerocarpus (Hickel & A. Camus) A. Camus, 1931.

Pasania sphaerocarpa Hickel & A. Camus, 1923.

Họ: Giẻ Fagaceae

Bộ: Giẻ Fagales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ lớn, cao 25 - 30 m, đường kính 60 - 90 cm. Cành non có lông trắng bạc. Lá khá dày, hình thuôn đến hình bầu dục, cỡ 9 - 13 x 3 - 5 cm, nhẵn ở cả 2 mặt, chóp lá thành mũi nhọn, gốc lá hình nêm; mép nguyên hoặc ở phần chóp lá có răng cưa thưa hay gợn sóng; gân bên 9 - 10 đôi, cong ở gần mép; cuống lá dài 1 - 2 cm. Cụm hoa đơn tính. Gié đực dài 10 - 15 cm, phân nhánh; hoa đực đơn độc hoặc thành bó. Gié cái dài 10 cm; hoa cái mọc đơn độc hoặc chụm thành bó 3(4) hoa, nhưng chỉ 1 phát triển thành quả. Đấu không cuống, gần hình cầu, cao 1,6 cm, đường kính 2 cm, mặt ngoài có nhiều vảy nhỏ hình gai ngắn xếp rất thưa; đấu bao gần kín quả. Hạch (hạt) gần hình cầu, cao 11 mm, đường kính 15 mm.

Sinh học và sinh thái:

Mùa hoa quả tháng 1 - 2. Cây ưa sáng, thường mọc trên đất sét và dễ thoát nước. Gặp rải rác trong rừng nguyên sinh, rừng thứ sinh, ở độ cao 600 - 1400 m.

Phân bố:

Trong nước: Lai Châu, Tuyên Quang, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Bắc Giang, Bắc Ninh, Quảng Ninh.

Thế giới: Trung Quốc (Vân Nam).

Giá trị:

Gỗ cứng và thơm, dùng trong xây dựng, đóng đồ gia dụng.

Tình trạng:

Nơi cư trú ở nhiều điểm như Tuyên Quang, Bắc Giang, Bắc Ninh, Quảng Ninh bị xâm hại do rừng bị chặt phá nặng nề. Cây cho gỗ cứng và thơm, bị khai thác nhiều.

Phân hạng: VU A1c,d.

Biện pháp bảo vệ:

Không chặt đốn những cây trưởng thành còn sót lại ở các điểm phân bố. Có thể tìm nguồn giống mang về trồng tại Trạm Đa dạng sinh học Mê Linh (Vĩnh Phúc).

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 221.