TỬ CHÂU LÁ BẮC

Callicarpa bracteata Dop, 1932.

Họ: Cỏ roi ngựa Verbenaceae

Bộ: Hoa môi Lamiales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây bụi nhỏ. Cành non vuông, có lông hình sao. Lá hình bầu dục - thuôn, cỡ 7 - 8 x 2 - 3 cm, chóp lá nhọn, gốc lá thuôn hơi men xuống cuống; mép xẻ răng cưa nhỏ ở 3/4 phía trên; mặt trên gần như nhẵn; mặt dưới có lông hình sao ít nhất trên các gân, có điểm tuyến màu vàng; gân bên 7 - 8 đôi cong hướng lên phía mép, gân mạng không đều; cuống lá ngắn, khoảng 3 - 5 mm, có lông hình sao. Cụm hoa hình xim ở nách lá phía đỉnh cành, cỡ 5 - 6 x 3 - 4 cm, nhiều hoa; cuống chung dài 2 - 2,5 cm. Lá bắc giống lá, hình bầu dục - thuôn, dài 5 - 13 mm. Lá bắc nhỏ, hình dùi. Đài hình chuông dài 1 mm, có lông ở phía ngoài, 4 thuỳ ngắn. Tràng màu tím, có ống dài 2,5 mm, nhẵn ở phía ngoài nhưng có tuyến màu vàng, ống loe hình phễu ở phía trên, 4 thuỳ gần bằng nhau, đỉnh tròn, dài 0,5 mm. Nhị 4, thò dài khỏi tràng; chỉ nhị dính ở phía dưới ống tràng; bao phấn có điểm tuyến. Bầu có lông; vòi dài bằng nhị, đỉnh vòi hình đầu. Quả hạch khi chín có màu trắng (theo Bon).

Sinh học và sinh thái:

Mùa hoa quả từ tháng 4 - 6. Cây ưa sáng gặp ở ven đường, ven rừng, savan cây bụi, từ thấp tới 300 m. Cây tái sinh bằng hạt.

Phân bố:

Trong nước: Mới thấy ở Hà Tĩnh (Kỳ Anh: đèo Ngang).

Thế giới: Chưa biết.

Giá trị:

Loài đặc hữu hẹp và nguồn gen hiếm của Việt Nam.

Tình trạng:

Nơi cư trú thường xuyên bị xâm hại do hiện tượng chặt phá rừng, rất có khả năng bị tuyệt diệt.

Phân hạng: CR B1+2a.

Biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá "bị đe doạ" (Bậc T). Bảo vệ loài tự nhiên. Khoanh khu rừng đèo Ngang để bảo vệ. Điều tra thêm khu phân bố của loài.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 357.