THÔI CHANH BẠC
THÔI CHANH BẮC
Alangium tonkinense
Gagnep. 1950
Họ Thôi ba
Alangiaceae
Bộ: Thù du Cornales
Đặc điểm nhận dạng:
Dây leo gỗ dài 15 - 20m, đường kính
đạt tới 15cm, vỏ màu nâu. Lá hình bầu dục thuôn, thót lại ở gốc, dài 10
- 14cm, rộng 3,5 - 5cm, khi khô màu nâu nhạt, cuống dài 1cm, có lông thưa, gân ở gốc 3,
kéo dài tới mép lá, mặt sau gân thứ cấp nổi rõ nối với nhau như mạng nhện, gân
chính phủ lông thưa,
mép lá nguyên. Cụm hoa dạng tán ở nách lá, ít hoa, cuống chung và cuống mỗi
hoa đều có lông, cuống hoa dài 0,2 - 0,3cm, hoa trước khi nở dài 1 cm; đài rất
ngắn, có răng, phủ lông; tràng 6, màu trắng,
cánh tràng thuôn hình dải, dài 0,8 cm, mùi thơm; nhị 18, dài 0,5cm, chỉ nhị
dài 0,2cm, gốc nhị có triền; 1 noãn. Quả hình bầu dục, thuôn dài 1,5
- 1,8cm, rộng 0,8 - 1cm, khi chín màu nâu sẫm, có nhân cứng, lớp vỏ ngoài mỏng, phủ lông
dày, mềm.
Sinh học, sinh thái:
Mùa hoa tháng 5 - 6, có quả tháng
8 - 10. Tái sinh bằng hạt. Mọc ở rừng thưa hoặc
rừng thứ sinh chân núi đá vôi, ở độ cao dưới 500 m.
Phân bố:
Trong nước: Lạng Sơn (Chi Lăng), Bắc Giang (Lục
Ngạn), Hoà Bình (Vụ Bản), Ninh Bình (Cúc Phương).
Thế giới: Chưa biết.
Giá trị:
Loài đặc hữu của Bắc Việt Nam, chỉ
mọc ở núi đá vôi. Làm thuốc, đồng bào Mường ở Hoà Bình dùng vỏ cây nấu nước uống
chữa đau nhức xương.
Tình trạng:
Tuy loài có khu phân bố tương đối
rộng ở những vùng núi đá vôi, nhưng nơi cư trú rải rác và chia cắt. Rừng trên
núi đá vôi đang bị
khai thác, nhiều nơi gần như không còn rừng. Có thể lâm vào tình trạng tuyệt
chủng do mất môi trường sinh thái và điều kiện sống.
Phân hạng:
VU
A1c, B1+2a,b,c,d.
Biện pháp bảo vệ:
Cần bảo vệ và gây,
nhân giống thêm ở các
vùng trên núi đá vôi đã được khoanh lâm rừng bảo vể để giữ nguồn gen.
Tài liệu dẫn:
Sách đỏ Việt Nam trang 35.