CÀ ỔI VỌNG PHU
CÀ ỔI VỌNG PHU
Castanopsis ferox
(Roxb.) Spach, 1842.
Quercus ferox
Roxb. [1814] 1832
Họ: Giẻ Fagaceae
Bộ:
Giẻ Fagales
Đặc điểm nhận
dạng:
Cây gỗ trung bình
đến to, thường xanh, cao 15 - 20 m. Lá hình trứng hẹp, hình bầu dục thuôn đến
hình mũi mác, cỡ 9 - 16 x 3 - 4 cm, nhẵn ở mặt trên, có vảy nhỏ ở mặt dưới, chóp
lá thành mũi ngắn, gốc lá hình nêm; mép nguyên hoặc
phía ngọn hơi lượn sóng; gân bên 7 - 14 đôi, cong ở gần mép;
cuống lá dài 1 - 1,5 cm. Cụm hoa
đơn tính, dạng đuôi sóc, dài 10 - 15 cm. Gié đực thường phân nhánh dạng chuỳ;
hoa đực có bao hoa hình chuông xẻ 6 thuỳ, có
nhụy lép; nhị 12. Gié cái phân nhánh hoặc không. Hoa cái đơn độc trong mỗi tổng
bao. Trục mang trái dài 14 - 15 cm. Đấu không cuống, hình cầu, đường kính (gồm
cả gai) 2 - 2,5 cm, mặt ngoài đầy lông màu nâu và có gai phân nhánh, cứng, dài 5
- 8 mm; đấu thường chứa 1 hạch, khi chín tách thành các mảnh. Hạch (hạt) hình
trứng đến gần hình cầu, đường kính 1 - 1,2 cm.
Sinh học và sinh thái:
Ra hoa tháng 5 - 6. Mọc rải rác
trong rừng nhiệt đới thường xanh cây lá rộng nguyên sinh hay
rừng thứ sinh.
Phân bố:
Trong nước:
Nghệ An, Đà Nẵng (Hải Vân), Gia Lai
(Mang Yang: Đắk Đoa), Lâm Đồng, Khánh Hoà (Vọng Phu).
Thế giới:
Ấn Độ, Trung Quốc, Mianma, Lào.
Giá trị:
Gỗ cứng, dùng trong xây dựng, đóng
tầu thuyền và đồ gia dụng.
Tình trạng:
Loài có khu phân bố chia cắt, các
điểm cư trú ở Hải Vân (Đà Nẵng) và Vọng Phu (Kháng Hoà) đã bị tàn phá nặng nề.
Bản thân loài cũng bị khai thác nhiều.
Phân hạng:
VU
A1c,d.
Biện pháp bảo vệ:
Không chặt đốn những cây trưởng
thành còn sót lại ở các điểm phân bố trên.
Tài liệu dẫn:
Sách đỏ Việt Nam năm 2007 - phần thực vật – trang 199.