TÊ TÊ GIAVA

Manis javanica Desmarest, 1822

Manis peptura Blyth, 1842.

Họ: Tê tê Manidae

Bộ: Tê tê Pholidota

Đặc điểm nhận dạng:

Thân cỡ trung bình. Dài 0,4 – 0,65m, trọng lượng 6 - 8kg. Không có răng, lưỡi dài nhiều chất dính. Toàn thân, từ đầu đến cuối đuôi phủ lớp vẩy sừng. Các vẩy sừng xếp chồng lên nhau như mái ngói. Bụng không có vẩy sừng, da dầy có lớp lông cứng. Mầu sắc của vẩy thường là mầu nâu sẫm, vàng hoặc vàng nhạt, có những con bạch tạng do nuôi con trong hang lâu ngày. Có 17 hàng vẩy thân xếp theo chiều dọc, 11 - 13 hàng xếp theo chiều ngang; đuôi có 25 hàng vẩy xếp theo chiều dọc, 8 hàng xếp theo chiều ngang (3 hàng mặt trên, 3 hàng mặt dưới và 2 hàng mép đuôi. Các móng (vuốt) chân trước dài hơn móng chân sau, móng giữa phát triển mạnh.

Sinh học, sinh thái:

Thức ăn chủ yếu là mối, kiến, côn trùng nhỏ ở mặt đất, đôi khi có cả cỏ, lá cây mục. Động dục, ghép đôi vào tháng 10, đẻ con vào tháng 3 ở trong hang. Mỗi lứa 1 - 2 con (rất ít trường hợp đẻ 3 con). Con non thường có lớp vẩy mầu trắng đục. Chúng sống trong rừng già, rừng thứ sinh, rừng hỗn giao tre nứa gỗ, ở hang dưới các gốc cây to, cây mục nát, hoặc vách đất đá trong lùm cây rậm rạp. Hoạt động kiếm ăn ban đêm trên mặt đất, ban ngày trú ẩn trong hang.

Phân bố:

Trong nước: Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng, Kontum, Gia Lai, Tây Ninh.

Thê giới: Mianma, Lào, Cămpuchia, Thái Lan, Malaixia, Indonesia.

Giá trị:

Loài quý hiếm. Có khả năng tiêu diệt mối, kiến và nhiều loài côn trùng hại gỗ và cây rừng. Là loài thú nuôi cảnh đẹp trong công viên và vườn thú.

Tình trạng:

Có vùng phân bố không rộng. Là mặt hàng rất có giá trị, nên từ những năm 90 lại đây chúng bị săn bắt quá nhiều buôn bán lậu qua biên giới thu lợi nhuận cao, nhiều vùng hầu như không còn. Số lượng đã bị giảm nghiêm trọng.

Phân hạng: EN A1c, d C1 + 2a.

Biện pháp bảo vệ:

Đã được đưa vào sách Sách đỏ Việt Nam (19920 và Danh lục đỏ IUCN (1996, 2000). Những năm gần đây Tê tê trở thành mặt hàng buôn bán xuyên biên giới. Cấm săn bắt buôn bán Tê tê và vẩy Tê tê với bất cứ hình thức nào..

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - phần động vật – trang 31.