DẸ QUẢ TRÒN

Potameia lotungensis (S. K. Lee) Kim Dao, 1994

Syndiclis lotungensis S. K. Lee, 1963

Họ: Long não Lauraceae

Bộ: Long não Laurales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ, cao khoảng 10 m, cành có nhiều chấm tuyến. Lá mọc cách và th­ường tập trung ở đầu cành, nhẵn, hình trứng hoặc hình bầu dục, hơi vê tròn về 2 đầu, dài 4 - 9 cm, rộng 2 - 4 cm; gân lông chim, 4 - 6 đôi gân bên, gân giữa lõm ở mặt trên và lồi lên ở mặt dưới, gân mạng rõ, lá hơi xun khi khô; cuống dài 1 - 1,5 cm. Cụm hoa dạng chuỳ, dài 1,5 - 2,5 cm, ở nách lá, l­ưỡng tính; hoa có cuống ngắn, dài 2 mm; bao hoa 4, hình trứng rộng, chia 2 vòng, vòng trong bé hơn; nhị hữu thụ 4, có lông ở gốc chỉ, vòng nhị đầu ở gốc có 2 tuyến, tuyến không chân; bao phấn 2 ô; nhị thoái hoá 4, hình mũi mác. Quả hình cầu, đ­ường kính 3 - 4 cm, cuống quả dài 1 - 2 cm, to hơn về phía đế quả, nhẵn.

Sinh học, sinh thái:

Mọc rải rác trong rừng núi, ở độ cao trên 1.000 m. Cây ưa sáng, ưa ấm, mây mù quanh năm và chịu được khí hậu lạnh giá. Mùa hoa và quả tháng 9 - 10.

Phân bố:

Trong nước: Lạng Sơn, Vĩnh Phúc (Tam Đảo).

Nước ngoài: Trung Quốc (Hải Nam).

Giá trị:

Gỗ dùng đóng các đồ đạc thông thư­ờng, hạt chứa dầu dùng trong công nghiệp và để ăn.

Tình trạng:

Loài có khu phân bố hẹp (mới chỉ gặp ở 2 điểm); nơi c­ư trú bị xâm hại. Cây bị khai thác lấy gỗ dùng đóng đồ gia dụng.

Phân hạng: EN B1+2b,c, e

Biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá "hiếm" (Bậc R). Cần bảo vệ nghiêm ngặt trong Vườn quốc gia Tam Đảo.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam 2007 - phần thực vật - trang 257.