RẪM BẮC BỘ

Bursera tonkinensis Guillaum., 1907

Protium tonkinense (Guillaum.) Engl., 1951

Họ: Trám Burseraceae

Bộ: Cam Rutales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ nhỏ đến trung bình, cao 6 - 12 m, đường kính 20 - 30 cm. Chồi non, cành nhỏ thường có phấn trắng; vỏ màu xám nhạt hoặc màu nâu. Lá kép lông chim chẵn hoặc lẻ, mọc cách, không lá kèm, dài 15 - 25 cm, 3 - 5 đôi lá chét, lá chét thuôn hình trứng, cỡ 4 - 7 x 2,5 - 4 cm, đầu nhọn có đuôi (1 cm), gốc tròn hay gần hình tim hơi bất xứng, nhẵn cả 2 mặt, mép nguyên; gân bên 3 - 5 đôi, chỗ tiếp giáp gân bên và gân chính (nách) có chùm lông nhỏ. Cụm hoa hình chùy ở nách lá, ngắn hơn lá, dài 7 - 15 cm, phân cành thưa; cuống hoa dài hơn hoa. Hoa mẫu 5. Nhị 10, 5 nhị dài đối diện với lá đài, 5 nhị ngắn đối diện với cánh hoa. Bầu 3 ô, vòi nhụy ngắn. Quả nhỏ hình hạt đậu, khô và tự mở lúc chín.

Sinh học, sinh thái:

Mọc rải rác trong rừng nhiệt đới thường xanh mưa mùa ẩm, trên sườn núi đá vôi, ở độ cao 500 - 700 m. Mùa hoa tháng 4 - 6, có quả tháng 10 - 12. Tái sinh bằng hạt.

Phân bố:

Trong nước: Hà Tây, Hoà Bình (Phố Sấu, Lương Sơn: Lâm Sơn, Yên Thủy), Hà Nam (Phủ Lý), Ninh Bình (Cúc Phương).

Nước ngoài: Chưa biết.

Giá trị:

Gỗ cứng, tốt, không mối mọt thường dùng làm cột nhà.

Tình trạng:

Loài có khu phân bố hẹp, số lượng cá thể ít, lại bị chặt phá lấy gỗ, hiện nay và trong 5 - 10 năm tới và diện tích rừng bị thu hẹp. Loài có nguy cơ bị tuyệt chủng. Tuy nhiên hiện được bảo tồn ở Vườn quốc gia Cúc Phương.

Phân hạng: VU A1a,c,d+2d, B1+2a.

Biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách Đỏ Việt Nam (1996) với cấp đánh giá "không biết chính xác" (K). Đề nghị gây trồng ở Vườn Quốc gia Ba Vì.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam 2007 - phần thực vật - trang 143.