BỌ CHÓ BÔNG TO

Buddleja macrostachya Benth., 1835

Buddleja cylindrostachya Kraenzl., 1913

Buddleja hancockii Kraenzl., 1913

Buddleja hosseusiana Kraenzl., 1912

Họ: Bọ chó Buddlejaceae

Bộ: Hoa mõm sói Scrophulariales

Đặc điểm nhận dạng:

Cây gỗ nhỏ, dạng cây bụi, cao đến 6 m. Cành 4 cạnh, thường có 4 cánh, có lông hình sao. Lá mọc đối, phiến lá hình mác bầu dục, dài 4 - 30 cm, rộng 1 - 7 cm, đầu nhọn, gốc men theo cuống ngắn, mép có răng không đều, mặt dưới có lông đậm màu trắng bạc. Cụm hoa mọc ở đầu cành, hay nách lá, chùm xim dạng bông, dài 5 - 25 cm, rộng 2,5 - 3,5 cm. Hoa mẫu 4. Đài hình chuông, dài 4 - 6 mm. Tràng màu kem, có họng màu tím hoặc tím hoa cà, vàng cam hoặc đỏ, dài 9 - 15 mm, có lông sao ở mặt ngoài, có lông nhung ở mặt trong (trừ phần gốc); sống tràng dài 8,5 - 11 mm, thùy tràng gần hình tròn, dài 2 - 4 mm, rộng 2 - 3 mm. Nhị đính cách họng tràng 1 mm, chỉ nhị rất ngắn. Nhụy dài 5,5 - 8,5 mm, bầu hình trứng dẹt, phủ lông hình sao, vòi có lông hình sao ở phần dưới, núm hình chùy. Quả nang hình trứng hẹp, dẹt một bên, dài 7 - 10 mm, rộng 3 - 4 mm và dày 2 - 3 mm, phủ lông hình sao. Hạt có vân, hình bầu dục, dài 0,5 - 0,6 mm, rộng 0,2 - 0,3 mm và dày 0,2 mm, có 2 cánh dài hẹp ở hai đầu.

Sinh học, sinh thái: 

Cây mọc ở độ cao 1.800 - 2.000 m, ở ven rừng rậm hay trong trảng cây bụi trên núi đá vôi. Mùa hoa tháng 12, mùa quả tháng 5.

Phân bố:

Trong nước: Mới chỉ gặp ở Lào Cai (Bát Xát: giữa Trinh Thượng và Mường Hum.).

Nước ngoài: Bangladesh, Trung Quốc, Ấn Độ, Mianma, Thái Lan.

Giá trị:

Nguồn gen qúy hiếm, có gía trị khoa học và bảo tồn, hoa to, đẹp có thể trồng làm cảnh ở các Khu bảo tồn hay công viên để giáo dục về thực vật học

Đề nghị biện pháp bảo vệ:

Loài đã được ghi trong Sách đỏ Việt Nam (2007) với cấp đánh giá "hiếm" (Bậc R). Không chặt phá những cây trưởng thành còn sót lại ở các điểm phân bố, đặc biệt ở các Lào Cai, Vườn quốc gia Hoàng Liên.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam 2007 - phần thực vật - trang 73.