Gia súc ở Thái Lan trong cơn nắng hạn.

Một nghiên cứu về môi trường của Tổ chức Công nghệ & Khoa học hạt nhân Australia (ANSTO) phát hiện: nạn chặt phá rừng dọc theo sông Amazon tại Nam Mỹ chính là nguyên nhân làm giảm lượng mưa và gây nên tình trạng thay đổi khí hậu ở khu vực được xem là “lá phổi của trái đất”. Mật độ che phủ rừng thưa dần tỷ lệ thuận với lượng nước bốc hơi trở lại bầu khí quyển và lượng mưa giảm sẽ là điều tất yếu. Kết luận này dựa trên việc nghiên cứu chu kỳ của một dạng phân tử nước “nặng” phổ biến ở vùng Amazon bốc hơi qua cây cối dễ hơn so với từ sông và ao hồ.

Nước dùng trong sinh hoạt hàng ngày gồm 2 nguyên tử hyđrô “thường” và 1 nguyên nước ôxy “thường” nhưng trong một số phân tử nước, nguyên tử hyđrô thứ hai được thay thế bởi một dạng “nặng” hơn là deuterium. Thực vật giải phóng các phân tử hơi nước ngược trở lại bầu khí quyển mà không có sự phân biệt giữa phân tử nước thường và phân tử nước nặng. Lần theo dấu vết chu kỳ phân tử nước từ lúc chảy từ sông Amazon vào Đại Tây Dương, bốc hơi, rớt xuống thành mưa và trở lại đại dương, các nhà khoa học nhận thấy kể từ thập niên 1970 đến nay, lượng nước có nguyên tử hyđrô “nặng” đã giảm. Theo bà Henderson-Sellers, giám đốc môi trường của ANSTO, chỉ có thể lý giải rằng các phân tử nước nặng không còn được đưa trở lại bầu khí quyển để tạo thành mưa là do đất rừng ở vùng Amazon ngày càng đồi trọc. Cây cối đóng vai trò quan trọng trong việc đưa các phân tử nặng đi qua chu kỳ hơi nước thành mưa và nghiên cứu này lần đầu tiên chứng minh nạn chặt phá rừng tác động trực tiếp đến lượng mưa.

Các chuyên gia Bộ Nông nghiệp Thái Lan cũng có cùng nhận định trên khi cho rằng nạn phá rừng lấy gỗ đang làm trầm trọng hóa đợt hạn hán nặng ảnh hưởng 63 trong tổng số 76 tỉnh thành ở nước này từ tháng 9-2004. Thái Lan hiện chỉ còn 20% diện tích đất trồng rừng và để có thể đẩy lùi hạn hán, diện tích đất rừng cần phải tăng lên 30-40%. Trong một nỗ lực nhằm giảm nhẹ tác động của đợt hạn hán kéo dài, từ ngày 15-3, Thái Lan triển khai chiến dịch dùng 45 máy bay phun hàng chục ngàn tấn hóa chất lên các đám mây để kích thích mưa.

DUYÊN MAI (Theo Reuters, AFP)