SÓC BAY TRÂU

Petaurista petaurista (Pallas, 1766)

Sciurus petaurista Pallas, 1766

Pteromys philippensis Elliot, 1839

Pteromys yunanensis, Anderson, 1875.

Họ: Sóc bay Pteromyidae

Bộ: Gặm nhấm Rodentia

Đặc điểm nhận dạng:

Sóc bay cỡ lớn nhất trong các loài sóc bay. Màng da hai bên sườn nối liền cổ, chi trước, chi sau và gốc đuôi. Bộ lông dầy, mềm. Lông ở đầu, lưng, đuôi và mặt trên của màng da có gốc xám thẫm, một phần ba phần đầu mút lông nâu hung tạo nên nền mầu của lưng có mầu nâu hung, đầu mút lông phớt trắng làm cho lưng có mầu nâu hung lốm đốm trắng. Mặt có nhiều đốm trắng. Cằm xám đến nâu sáng. Bụng, mắt dưới màng da nâu hung nhạt. Bàn chân màu đen. Đuôi tròn, xù và dài hơn dài thân.

Sinh học, sinh thái:

Sống trong rừng già nhiều cây gỗ lớn và có quả trên núi đá, núi đất. Làm tổ trong các bọng cây to, cao giữa tán lá cành rậm rạp. Sóc sống đơn độc, chỉ ghép đôi vào mùa động dục. Tuy vậy, có thể gặp 3 - 4 sóc cùng ăn trên một cây. Hoạt động kiếm ăn ban đêm, di chuyển chậm dọc theo các cành cây; chúng có thể dương màng da bay lượn từ cây này sang cây khác với khoảng cách khá xa. Sóc bay trâu ăn quả, hạt (dẻ rừng, sấu, sung, vả, si, đa, trám trắng, trám đen), chồi non, lá cây non. Đẻ mỗi năm hai lứa vào tháng 4 - 5 và tháng 8 - 9. Mỗi lứa đẻ 1-2 con hoặc 3 - 4 con. Con non được nuôi trong tổ cho đến khi sống tự lập.

Phân bố:

Trong nước: từ Bắc vào Nam nơi các khu vực rừng còn được bảo vệ tốt.

Thế giới: Pakixtan, Apganixtan, Ấn Độ, Xri Lanka, Nêpan, Mianma, Malaixia, Thái Lan, Nam Trung Quốc, Lào, Cambodia.

Giá trị:

Thú quý, kỳ lạ, có ý nghĩa khoa học, Bộ lông đẹp có thể nuôi nhân giống, xuất khẩu.

Tình trạng:

Trước năm 1990 Sóc bay trâu khá phổ biến trong các rừng nguyên sinh từ Bắc vào Nam. Hiện nay, vùng phân bố mở rộng vẫn > 20.000 km² và nơi cư trú > 2000Km², nhưng rừng nguyên sinh bị mất nhiều, chất lượng nơi sinh sống của sóc bị giảm sút. Số lượng sóc giảm sút trên 20% trên 10 năm qua và có xu hướng giảm nữa.

Phân hạng: VU A1c

Biện pháp bảo vệ:

Đã được đưa vào Sách đỏ Việt Nam (2000) và trong danh lục BII Nghị định 32/CP. Cấm tuyệt đối săn bắn. Cấm chặt phá, khai thác gỗ ở những khu rừng còn quần thể Sóc bay trâu sinh sống.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - phần động vật – trang 31.