GIỚI THIỆU VƯỜN QUỐC GIA BA BỂ VIỆT NAM
Vườn quốc gia Ba Bể thuộc huyện Ba Bể tỉnh Bắc Kạn. Phía Bắc giáp xã Cao Thượng, phía Tây xã Quảng Khê, Nam Cường, Xuân Lạc, phía nam giáp xã Quảng Khê, phía đông giáp xã Cao trí và Khang Ninh. Theo quyết định thành lập: Số 83/ TTg ngày 10/11/1992
Toạ độ địa lý: 105 độ 36' kinh độ đông; 22 độ 30' vĩ độ bắc với quy mô diện tích: 7.610ha. Vùng đệm: Tất cả các con suối đổ vào hồ Ba Bể với diện tích khoảng 42.100ha
Mục tiêu, nhiệm vụ: Bảo tồ hệ sinh thái tự nhiên, bảo tồn nguồn gen động, thực vật quý hiếm trên cạn, dưới nước và cảnh quan thiên nhiên. Phục hồi hệ sinh thái rừng tự nhiên. Thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu khoa học, tham quan du lịch và giáo dục bảo tồn.
|
|
|
|
Bướm phượng paris Papilio paris - Ảnh: Phùng mỹ Trung |
|
Cơ quan/cấp quản lý: Trực thuộc quản lý của Uỷ ban Nhân dân tỉnh Bắc Kạn . Ban quản lý: Đã có ban quản lý với 1 hạt Kiểm lâm trực thuộc Vườn với tổng số 65 biên chế.
Các giá trị đa dạng sinh học:
Thực vật:
Vườn Quốc gia Ba Bể có 1.281 loài thực vật thuộc 162 họ, 672 chi, trong đó có nhiều loài thực vật quí hiếm có giá trị được ghi vào Sách Đỏ của Việt Nam và Thế giới. Các loài cây gỗ quý, hiếm như: Nghiến - Burretiodendron tonkinense, Đinh - Markhamia stipulata, Lim - Erythrophloeum fordii , Trắc dây - Dalbergia sp.… trong đó, Trúc dây là một loài tre đặc hữu của Ba Bể thường mọc tại các vách núi, thân của chúng thả mành mành xuống hồ tạo nên những bức mành xung quanh hồ. Đây là khu vực được các nhà khoa học trong và ngoài nước đánh giá là trung tâm đa dạng và đặc hữu cao nhất về loài hoa lan thuộc họ Phong lan Orchidaceae không chỉ của Việt Nam mà còn của cả toàn vùng Đông Nam Á. Ở đây có 182 loài lan, một số loài lan là đặc hữu, chỉ phát hiện thấy duy nhất ở vùng này.
Động vật:
Khu hệ động vật rất phong phú với 81 loài thú, 27 loài bò sát, 17 loài lưỡng cư, 322 loài chim, 106 loài cá, 553 loài côn trùng và nhện. Trong đó có nhiều loài có giá trị, quý hiếm đã được Việt Nam và Quốc tế ghi vào Sách Đỏ. Về khu hệ cá, hồ Ba Bể và các sông suối phụ cận có đến 106 loài cá được xác định phong phú nhất ở Việt Nam, bởi các hồ khác như hồ Lắc cũng chỉ có 35 loài, hồ Tây - 36 loài, hồ Châu Trúc - 47 loài... Vườn Quốc gia Ba Bể còn có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với sự có mặt của một số loài đang bị đe dọa trên toàn cầu như Voọc đen má trắng Trachypithecus francoisi và Cầy vằn bắc Hemigalus owstoni, mặc dù vậy số lượng Voọc đen má trắng hiện còn tồn tại trong khu vực rất ít.
Có 322 loài chim được ghi nhận trong những cuộc khảo sát mới đây ở Vườn quốc gia. Các quần thể chim của Ba Bể bổ sung một số loài của danh mục cấm; 7 loài bị cấm khai thác thuộc khu hệ rừng cận nhiệt đới Sino - Himalayan gồm: Cắt nhỏ bụng trắng - Microhierax melanoleucos, Dẻ cùi vàng - Kitta flavirostris, Hoét ngực đen - Turdus dissimilis, Bông lau trung quốc - Pycnonotus sinensis, Cành cạch đen -Hypsipetes leucocephalus, Cành cạch núi - Hypsipetes macclellandi, Sáo đá đuôi ngắn - Sturnus malabarica
Sáu loài giới hạn trong vùng Rừng Nhiệt đới ẩm Đông Dương bao gồm: Gà tiền mặt vàng, Thầy chùa đít đỏ, Đớp ruồi Hải Nam, Cành cạch nhỏ, Khướu bạc má, Khướu khoang cổ,
Ba loài giới hạn phân bố trong Vùng Nhiệt đới Khô Indo – Malay gồm: Thầy chùa bụng nâu Megalaima lineata, Chim khách Crypsirina temia,
Bông lau tai trắng Pycnonotus blanfordi
Các quần thể chim thấy ở rừng thường xanh, rừng thứ sinh và môi trường nhân sinh tương đối khác về thành phần loài. Chim ăn thịt tìm thấy trong cuộc khảo sát tương đối đa dạng với sự có mặt của 6 loài kiếm ăn ngày và 3 loài ăn đêm. Diều ăn ong - Pernis ptilorhychus, Diều hoa - Spilornis cheela, Ưng xám - Accipiter badius, Cắt nhỏ bụng trắng- Microhierax melanoleucos, Cắt lưng hung - Falco tinnunlus, Cú vọ - Glaucidium cuculoides, Cú vọ mặt trắng - Glaucidium brodiei, Cú mèo latusơ - Otus spilocephalus lutouchei
Sự phong phú về loài chim ăn thịt cho thấy rằng điều kiện môi trường khu vực nghiên cứu là tốt. Tuy nhiên có hai loài chim bị đe doạ biến mất khỏi khu vực, đó là Hồng hoàng Buceros bicornis và Diều cá đầu xám Icthyophaga icthyaetus trước đây có nhưng gần đây không thấy nữa.
Có 44 loài bò sát và ếch nhái được tìm thấy trong Vườn quốc gia trong những cuộc khảo sát gần đây, những loài trong danh mục bảo vệ, trong đó có các loài quí hiếm như: Tắc kè Gekko gecko, Ô rô vẩy Acanthosaura lepidogaster Rắn sọc đuôi khoanh Orthriophis moellendorffii, Rồng đất Physignathus cocincinus
|
|
|
|
Một góc Vườn quốc gia Ba Bể - Ảnh: Nguyễn Trọng Hiệp |
|
Hoạt động du lịch: Với nhiều loại hình du lịch khác nhau: du lịch sinh thái, du lịch truyền thống và du lịch mạo hiểm. Nhiều tuyến du lịch với các cảnh quan ngoạn mục như hang động, sông, thác...Theo thống kê năm 1999, 2000 môi năm có khoản 20.000 lượt khách tới thăm Vườn quốc gia Ba Bể. Về cảnh quan, địa chất, đây là khu vực thể hiện rõ rệt dấu ấn lịch sử của các thời kỳ hình thành vỏ trái đất. Về địa chất địa mạo, đây là vùng đá vôi cổ rộng lớn, với đặc điểm kiến tạo rất đặc biệt có niên đại 450 triệu năm. Ðiều kỳ thú là trong quá trình biến đổi địa chất, đá vôi đã biến thành những mảng đá hoa cương. Theo các nhà địa chất thì việc đá vôi trở thành đá hoa cương là điều vô cùng độc đáo và hiếm thấy. Giữa một vùng núi đá vôi lại có một cái hồ lớn, thật kỳ diệu. Đáy hồ có một lớp đất sét dày tới 200 m bịt kín. Chính địa tầng sét này không cho nước thoát xuống và hồ được hình thành như vậy. Ba Bể có nghĩa là “ba hồ”, người Tày gọi là “Slam Pe” (Hồ Pé Lèng, Pé Lù và Pé Lầm). Đây là một tên cổ muốn nói hồ có ba đoạn phình ra tương đối lớn. Tuy nhiên, Ba Bể là một hồ nước liên tục với vô số các khe suối nhỏ, trải dài gần 8 km theo hướng Bắc - Nam. Chính vì nét hùng vĩ tráng lệ này mà đôi khi Ba Bể được ví như “Vịnh Hạ Long trên núi”. Hồ sâu trung bình từ 17 đến 23 m, điểm sâu nhất khoảng 35 m. Diện tích mặt hồ dao động từ 300 đến 500 ha theo mùa. Trung tâm của vườn là hồ Ba Bể với chiều dài tới 8 km và chiều rộng 800 m. Nằm trên độ cao 178 m, hồ Ba Bể là “hồ tự nhiên trên núi có ý nghĩa đặc biệt quan trọng ở Việt Nam”. Nằm trên vùng núi đá vôi, vốn có rất nhiều hang động caxtơ… mà hồ vẫn tồn tại với cảnh đẹp mê người là điều diệu kỳ, hấp dẫn mà thiên nhiên ban tặng.
Các dự án có liên quan: Dự án xây dựng các khu BTTN thông qua bảo tồn sinh thái, cảnh quan (PARC) với sự trợ giúp về tài chính của Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP).
Dân số trong vùng: Hiện có khoảng gần 3.000 người thuộc các dân tộc Tày, Dao, H'Mông và Kinh sinh sống trong phạm vi Vườn quốc gia.
|
|
|
|
Bản đồ Vườn quốc gia Ba Bể, Bắc Cạn |
|
|
|
Nguồn: Vườn quốc gia Ba Bể Việt Nam
|
|
|