|
BA LOÀI ẾCH GIUN MỚI THUỘC GIỐNG ICHTHYOPHIS ĐƯỢC PHÁT HIỆN Ở VIỆT NAM VÀ CAMPUCHIA
Lê Đức Anh – Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật
Trong quá trình phân tích các đặc điểm hình thái và dẫn liệu phân tử các loài Ếch giun thuộc giống Ichthyophis Fitzinger, 1826, Ccác nhà khoa học người Đức, Nga và Việt Nam đã phát hiện vừa công bố 3 loài ếch nhái mới cho khoa học thuộc. giống Ếch giun (Ichthyophis Fitzinger, 1826) dựa trên đặc điểm hình thái và phân tích sinh học phân tử.
1. Ếch giun cadamo - Ichthyophis cardamomensis Geissler et al., 2014 được mô tả dựa trên bộ mẫu vật chuẩn thu ở núi Cardamom, miền Đông Nam Cambodia. Loài này có chiều dài thân từ 183-321,7 mm, gấp 23-37 lần chiều rộng trung bình ở giữa cơ thể. Cơ thể có mầu xám đen trên lưng, xám nhạt ở bụng đối với mẫu ngâm, và có màu nâu đỏ (nâu hạt dẻ) đối với mẫu sống. Xung quanh mắt có viền tròn hẹp màu trắng. Phía bên thân không có sọc vàng. Loài được tìm thấy ở trong rừng thường xanh từ độ cao 538-986 0m, gần suối nhỏ, chảy xiết. Loài được đề nghị xếp hạng DD theo tiêu chí của IUCN.
2. Ếch giun cát lộc Ichthyophis catlocensis Geissler et al., 2014 được mô tả từ mẫu vật chuẩn duy nhât thu được ở khu vực Cát Lộc, Lâm Đồng, Việt Nam. Loài này có chiều dài thân 183,5 mm, khi còn sống. Phần trên cơ thể màu có mầu sắc xám đỏ nhạt đối với mẫu ngâm, và xám đen, phía dưới nhạt màu hơn đối với cá thể còn sống. Mắt có viền màu trắng. Phía bên thân không có sọc vàng. Loài được tìm thấy phía dưới tảng đá (đường kính 30cm) gần mép suối Sui Lan, trong rừng Cát Lộc ở độ cao 135 m.Tên loài mới được đặt theo vùng phân bố Cát Lộc và loài này được đề nghị xếp hạng DD theo tiêu chí của IUCN.
| |
 |
|
Ếch giun cát lộc Ichthyophis catlocensis – Ảnh: Peter Geissler |
3. Ếch giun cha lo Ichthyophis chaloensis Geissler et al., 2014 được mô tả từ mẫu vật chuẩn duy nhất thu ở khu vực Cha Lo, huyện Minh Hóa, Quảng Bình, Việt Nam. Loài này có chiều dài thân 215,7 mm, khi còn sống. Phần trên cơ thể màu có xám đen ở lưng và hơi nhạt dần ở bụng đối với mẫu ngâm, và nâu sẫm hạt dẻ ở lưng, nhạt hơn ở bụng đối với mẫu sống. Phía bên thân không có sọc vàng. Loài được tìm thấy bên dưới lớp lá rụng mục trên ven bờ suối trong rừng thường xanh ở độ cao 621 m. Tên loài mới được đặt theo vùng phân bố Cha Lo và loài này được đề nghị xếp hạng DD theo tiêu chí của IUCN.
| |
 |
|
Ếch giun cha lo Ichthyophis chaloensis – Ảnh: Phạm Thế Cường |
Như vậy, tổng số hiện đã ghi nhận có 11 loài ếch giun thuộc giống Ichthyophis đã được mô tả và ghi nhận ở khu vực Đông Nam Á. Các loài ếch giun giống Ichthyophis được chia thành hai nhóm dựa trên các đặc điểm có sọc bên thân: nhóm có sọc màu vàng và nhóm không có sọc. Tuy nhiên, Kết quả phân tích sinh học phân tử cho thấy quan hệ phát sinh giữa hai nhóm dựa trên dẫn liệu phân tử và hình thái thì nhóm không sọc có nguồn gốc đa phát sinh đối với nhóm có sọc và không tách thành các nhánh tiến hóa riêng biệt. Ếch giun là nhóm ếch nhái có đời sống chui luồn dưới thảm lá mục hoặc trong lòng đất, vì thế sự đa dạng cũng như các đặc điểm sinh học, sinh thái của chúng vẫn còn nhiều bí ẩn.
|
