BƯỚM CỐI XAY GIÓ THƯỜNG

Byasa polyeuctes (Doubleday, 1842)

Atrophaneura polyeuctes Doubleday, 1842

Papilio polyeuctes Doubleday, 1842

Họ: Bướm phượng Papilionidae

Bộ: Cánh vẩy Lepidoptera

Đặc điểm nhận dạng:

Con cái và con đực giống nhau. Màu đen, trắng với đuôi nhạn nổi bật. Thân màu đỏ, đầu bụng màu đỏ. Cánh trước hoàn toàn đen. Cánh sau: được khía tai bèo ở phần đuôi nhạn; có mảng trắng hình chữ nhật hoặc hình bình hành nằm ở vị trí gần rìa mép ngoài cánh, đôi khi là ở cả phần giữa cánh ở cả mặt trên và dưới. Thường có 5 đốm đỏ nằm rải rác ở vùng gần đĩa cánh về phía đuôi, trong đó có 1 đốm nằm ở đúng chót đuôi. Sải cánh : 110 - 140mm.

Sinh học, sinh thái:

Loài này thích những khu rừng và thường phân bố ở độ cao từ 1000 - 5000 fít. Có dáng bay cao, chậm nhưng cũng dễ nhận ra dáng mảnh của cánh trước và sau. Nó bị hấp dẫn bởi các loài hoa, đặc biệt của các cây thơm ổi (Lantana camara), họ Đỗ quyên Ericaceae, cây thuộc chi Bọ chó Buddleia sp. Nó được một loài bướm ngày khác bắt chước, mà loài này có thói quen, mùa sống, và sinh thái tương tự giống nó là loài Epicopa (hoặc Epicopia polydorus). Nhộng của chúng có mùi hôi thối. Gặp ở rừng nguyên sinh và thứ sinh ở mọi độ cao. Không gặp cá thể ở độ cao 1.200 m hay ở các sinh cảnh trảng cây bụi hoặc sinh thái nông nghiệp.

Phân bố:

Trong nước: Loài này sống trong các khu rừng nguyên sinh ở Bắc và Trung bộ như VQG Bidoup Núi Bà, VQG Konkakinh.

Thế giới: Nepal, Myanma, phía Bắc Thái Lan, Lào, Pakistan, Bắc Ấn Độ,

Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:

Là loài hiếm thấy, đẹp, có hình thù cánh sau rất đặc biệt, nó còn mỹ miều hơn khi được làm thành tiêu bản để trong tủ kính, do đó rất hấp dẫn những nhà sưu tầm. Cần bảo vệ tốt nơi cư trú của chúng là rừng rậm tự nhiên trên núi cao như VQG Bidoup Núi Bà, Konkakinh, Tam Đảo và cấm thu bắt bừa bãi để quần thể của chúng được bảo tồn và phát triển.

Mô tả loài: Vũ Văn Liên - Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam.