BƯỚM CHỈ HUY

Moduza procris (Cramer, 1777)

Papilio procris Cramer, 1777

Họ: Bướm giáp Nymphalidae

Bộ: Cánh vẩy Lepidoptera

Đặc điểm nhận dạng:

Giống Moduza chỉ có một loài với vài loài phụ khác nhau. Dễ nhận biết mặc dù kiểu màu sắc tương tự loài Lebadea martha. Mặt trên màu nâu đỏ với các đốm trắng to, nhỏ, dày, mỏng khác nhau xếp thành băng như chuỗi hạt bưởi chạy từ phần giữa cánh trước xuống cánh sau. Gần chót cánh trước có vài đốm trắng. Mặt dưới có các đốm trắng tương tự mặt trên, gốc cánh trắng hơi xanh. Ngoài màu nền nâu đỏ và các đốm, băng màu trắng, trên bề mặt cánh còn có nhiều hàng chấm đen ở giữa và sát mép cánh đồng thời có nhiều hoa văn màu đen mảnh mai ở phần gốc cánh. Tất cả các màu trên cánh đều nổi trội. Bướm đực và bướm cái giống nhau về kích thước và tập tính. Sải cánh: 55 - 75mm.

Sinh học, sinh thái:

Sống gần những vùng có cây bụi, cây gỗ nhỏ, cả khu dân cư lẫn trong rừng. Bay nhanh, thuộc dạng khó lại gần. Có tập tính bảo vệ lãnh địa. Không bao giờ gặp với số lượng lớn. Có thể thấy hút mật hoa trên cây cũng như hút chất khoáng dọc đường mòn. Sâu ăn lá nhiều loài cây khác nhau thuộc họ Cà phê Rubiaceae. Bướm trưởng thành phổ biến ở bìa rừng và các lối đi nhỏ trong rừng, chủ yếu ở những nơi có độ cao thấp. Cũng thường gặp gần suối cạnh những khu đất trồng trọt. Sâu non ăn lá một số cây thuộc các chi như Câu đằng, Bướm bạc, Trà hiêu và Gáo (tất cả thuộc họ Cà phê Rubiaceae). Bướm thường bị hấp dẫn bởi hoa quả thối và phân động vật.

Phân bố:

Phân bố từ Ấn Độ và Trung Quốc đến toàn lục địa Đông Nam Á, phía Nam đến quần đảo San-đa. Phân bố trên toàn Việt Nam. Phân bố ở độ cao dưới 1.200m, trong các khu rừng thứ sinh. Khi xuống dưới 700m còn bắt gặp ở các bụi cây, trảng cỏ.

Giá trị, tình trạng và biện pháp bảo vệ:

Là loài có phổ phân bố rộng và thường gặp. Cũng là một loài bướm Giáp độc đáo bởi có màu sắc đẹp, khỏe và chắc. Có thể nuôi chúng trong trang trại.

Mô tả loài: Vũ Văn Liên - Bảo tàng thiên nhiên Việt Nam.