New Page 1
GÀ TIỀN MẶT ĐỎ
Polyplectron germaini
Elliot, 1866
Polyplectron germaini
Elliot, 1866.
Họ: Trĩ Phasianidae
Bộ: Gà Galliformes
Đặc điểm nhận dạng:
Con đực trưởng thành mào
lông ở đầu không rõ, da trần quanh mặt màu đỏ. Bộ lông màu gụ thẫm, các sao màu
lục biếc rất rõ. Đầu, họng dưới, cổ đốm trắng xám, họng màu trắng, phần dưới
điểm nâu tối với chóp mút hung da bò. Cánh, bao cánh có vành sao rộng ở cuối màu
violét.
Bụng
xám đen, lông bao đuôi và lông đuôi giữa không có điểm đen, mút lông đuôi có
vạch nâu không đều và có màu vàng nhạt. Chim đực non 1 năm tuổi có bộ lông giống
cá thể trưởng thành nhưng không có điểm đen thẫm, các sao ít sặc sỡ, lông đuôi
ngắn. Giò chỉ có một cựa, con cái cựa nhỏ hơn con đực, các sao dạng 3 cánh nhỏ
và tối hơn. Chim non màu lông đen xỉn. Các cá thể đều có mỏ nâu sừng, mắt nâu,
giò xám chì.
Sinh
học, sinh thái:
Chưa rõ
về sinh sản của Gà tiền mặt đỏ. Một số nghiên cứu bước đầu cho thấy mùa sinh sản
của gà tiền mặt đỏ vào mùa xuân - hè. Theo Delacour (1977) vỏ trứng mầu trắng
ngà, kích thước: 45 x 35mm, thời gian ấp là 22 ngày. Cũng như các loài chim khác
trong họ Trĩ, Gà tiền mặt đỏ ăn quả, hạt quả côn trùng và giun đất.
Thường
gặp gà tiền mặt đỏ ở rừng thường xanh ẩm thứ, nguyên sinh, rừng hỗn giao (cây gỗ
mọc xen tre, nứa, trúc.. .) ở độ cao dưới 1200m. Mùa sinh sản thường nghe tiếng
kêu kéo dài đặc trưng vào các thời gian khác nhau trong ngày. Khi gặp nguy hiểm
chủ yếu chạy lủi hoặc bay từng quãng, ít khi bay lên cao và xa. Ban ngày kiếm ăn
ở mặt đất ban đêm bay lên cành cây đậu ngủ. Trong cùng sinh cảnh còn gặp các
loài Trĩ khác cùng kiếm ăn như: Gà lôi hông tía, Gà so ngực gụ, Gà rừng tai
trắng ...
Phân bố:
Trong
nước: Từ Bình Định (Quy Nhơn) đến Đồng Nai. Đã quan sát thấy ở Khánh Hoà, Gia
Lai, Kontum, Đắk Lắk, Lâm Đồng, Ninh Thuận, Bình Thuận, Bình Phước, Đồng Nai.
Thế
giới: Cambodia.
Giá trị:
Loài
quý hiếm của Việt Nam, có giá trị khoa học, thẩm mỹ.
Tình
trạng:
Nơi
sống bị tác động do con người và chiến tranh kéo dài khốc liệt, vùng sống bị thu
hẹp vì mất rừng và cả săn bắt bừa bãi, vì vậy số lượng bị giảm sút đáng kể so
với thời gian trước đây. Hiện nay ở Vườn quốc gia Cát Tiên là nơi bảo vệ Gà tiền
mặt đỏ tốt nhất và có số lượng nhiều nhất nước ta.
Phân
hạng:
VU A1a,c C2a.
Biện
pháp bảo vệ:
Đã được
đưa vào Sách Đỏ Việt nam (1992, 2000), Danh Lục Đỏ IUCN (1996, 2000), Sách Đỏ
Chim Châu Á (2001), bậc VU (sẽ nguy cấp), Nghị định 18/HĐBT (1992), Nghị định
48/ NĐ-CP (2002) và Phụ lục II của Công ước CITES. Tăng cường bảo vệ sinh cảnh
sống nơi chúng phân bố. Nghiêm cấm việc săn bắt trong mọi trường hợp.
Tài liệu dẫn:
Sách đỏ Việt Nam - phần động vật – trang 268.