CÁ MÒI CỜ CHẤM

Konosirus punctatus (Temminsk and Schlegel, 1846)

Clupanodon punctatus (Schlegel, 1846).

Họ: Cá trích Clupeidae

Bộ: Cá trích Clupeiformes

Đặc điểm nhận dạng:

Thân dài, dẹp bên, hình bầu dục dài. Đầu tương đối to, mõm tù. Chiều dài thân gấp 2,7 - 3,2 lần chiều cao thân, gấp 3,3 - 4,1 lần chiều dài đầu. Mắt to, màng mỡ mắt phát triển nhưng chưa che hết mắt. Miệng nhỏ, môi mỏng. Không có răng. Vảy tròn, dạng lục giác. Gốc vây bụng và vây ngực có vảy nách ngắn. Viền bụng có vảy gai. Vây lưng có tia vây cuối cùng kéo dài đến gốc vây đuôi. Khởi điểm của vây lưng ở trước khởi điểm của vây bụng. Vây hậu môn dài, thấp. Lưng màu xanh lục, bụng màu trắng. Các vây màu vàng nhạt. Vây hậu môn màu trắng. Bên thân có khoảng 4 - 7 chấm xanh đen to.

Sinh học, sinh thái:

Cá mòi cờ chấm thường tập trung thành đàn lớn, sống ở tầng trên và tầng nước giữa. Khi sống ở biển, độ mặn của nước thường dưới 32%o, chất đáy là bùn cát, độ sâu dưới 15m. Chiều dài từ 160 - 200mm. Trước mùa đẻ độ béo cao, sau mùa đẻ cá gầy đi. Đẻ làm 2 đợt: từ tháng 12 đến tháng 01 năm sau và từ tháng 3 - 5. Thành phần thức ăn chủ yếu là tảo silic (Coscinodiscus) và chân mái chèo (Copepoda).

Cá di cư vào trong sông để đẻ trứng. Đẻ xong cá thường trở ra biển.

Phân bố:

Trong nước: Ven bờ vịnh Bắc Bộ, có thể vào các sông Hồng, Thái Bình, Ninh Cơ, sông Mã.

Thế giới: Ấn Độ, Trung Quốc, Thái Lan, Nhật Bản, Indonesia.

Giá trị:

Có nhiều triển vọng trở thành cá nuôi ở đầm nước lợ. Có giá trị thực phẩm, ăn tươi có vị thơm ngon hoặc phơi khô và làm nước mắm.

Tình trạng:

Cá bị khai thác bừa bãi ở bãi đẻ và ở trên đường di cư. Cá con bị khai thác quá nhiều ở cửa sông. Nguồn lợi cá này bị giảm sút nghiêm trọng, chưa có biện pháp bảo vệ nguồn lợi hợp lý. Dự đoán số lượng giảm >20%, hiện còn khoảng >2500 cá thể trưởng thành.

Phân hạng: VU A1d.

Biện pháp bảo vệ:

Biện pháp hành chính: Nghiêm chỉnh chấp hành Pháp lệnh bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản. Cấm khai thác trong mùa cá sinh sản. Đưa vào luật Thuỷ sản.

 Biện pháp kỹ thuật: Đề xuất các khu vực cấm và hạn chế đánh bắt. Phát triển nuôi Cá mòi cờ chấm.

Tài liệu dẫn: Sách đỏ Việt Nam - phần động vật – trang 31.